Page 60 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

5.1.4 รายไดสุทธิครัวเรือน

โครงสรางรายไดของครัวเรือนที่เปนผูเชาที่ดินมีการเปลี่ยนแปลงอยางมากเมื่อเทียบกับครัวเรือน

อีกสองกลุม โดยรายนอกภาคเกษตรลดความสําคัญลง ในขณะที่รายไดจากการเกษตรมีบทบาทมากขึ้น

จากตาราง 5.5 ในป 2000 จะเห็นไดวาสัดสวนรายไดสุทธิภาคเกษตรกับนอกภาคเกษตรของครัวเรือนผู
เชาที่ดินเทากับ 30:70 โดยประมาณ ในป 2013 สัดสวนดังกลาวเปลี่ยนเปน 51:49 แสดงใหเห็นวาการ

เกษตรกรรมมีบทบาทสําคัญอยางมากในเชิงเศรษฐกิจตอครัวเรือนผูเชาที่ดิน โดยเฉลี่ยแลว สัดสวนของ

รายไดจากทั้งสองทางพอๆกัน ถาปไหนสินคาเกษตรราคาดี รายไดจากภาคเกษตรก็จะกลายเปนรายได
หลัก ดังเชนในชวงป 2000-2009 ที่รายไดจากภาคเกษตรสูงถึงกวารอยละ 60 ในทางตรงกันขาม สัดสวน

ของรายไดสุทธิภาคเกษตรกับนอกภาคเกษตรของครัวเรือนผูปลอยเชาที่ดินและครัวเรือนที่ทํากินเฉพาะ

บนที่ดินตนเองเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กนอยเทียบกับกรณีของครัวเรือนที่เชาที่ดิน โดยในป 2000 สัดสวน
ดังกลาวของครัวเรือนทั้งสองเทากับ 25:75 และ 30:70 ตามลําดับ และในป 2013 เปลี่ยนไปเทากับ

30:70 และ 39:61 ตามลําดับ สถิติดังกลาวย้ําใหเห็นถึงการเปลี่ยนแปลงทางโครงสรางรายไดครัวเรือนที่

สําคัญของครัวเรือนผูเชาที่ดิน เพราะจะสังเกตเห็นวา ในป 2000 ครัวเรือนเชาและปลอยเชาที่ดินมี
สัดสวนรายไดสุทธิในและนอกภาคเกษตรเทากัน (30:70) แตในปจจุบันกลับพบวาครัวเรือนเชาที่ดินไดเพิ่ม

สัดสวนของรายไดจากการเกษตรขึ้นพอๆ กับรายไดนอกภาคเกษตร ในขณะที่สัดสวนดังกลาวกรณี

ครัวเรือนที่ปลอยเชาที่เปลี่ยนแปลงในอัตราที่นอยกวาอยางชัดเจน

รายไดสุทธิจากการเกษตรเพิ่มขึ้นอยางมากนับตั้งแตป 2007 ซึ่งเปนชวงที่ราคาสินคาเกษตรใน

ตลาดโลกปรับตัวสูงขึ้นอยางกาวกระโดดอันเนื่องมาจากวิกฤตราคาอาหารโลก นอกจากนี้ โครงการ
ประกันรายไดในชวงป 2009-2010 และโครงการรับจํานําขาว (ทุกเมล็ด) ในชวงป 2012-2013 ก็มีสวน

สําคัญตอการปรับตัวสูงขึ้นของรายไดสุทธิจากการเกษตร (ตาราง 5.6) ขอสังเกตที่นาสนใจคือ รายไดสุทธิ

จากการเกษตรของครัวเรือนที่เชาที่ดินทํากินสูงกวาของครัวเรือนที่ปลอยเชาที่ดินอยางชัดเจนแตรายได
สุทธินอกภาคเกษตรก็ต่ํากวามากเชนกันรายไดสุทธิจากการเกษตรของครัวเรือนทุกกลุมมีแนวโนมเพิ่มขึ้น

อยางตอเนื่อง หากเปรียบเทียบตัวเลขป 2013 กับป 2000 พบวา ครัวเรือนที่เปนผูเชาที่ดินมีอัตราการ

เปลี่ยนแปลงของรายไดเกษตรเพิ่มสูงที่สุด (3.28 เทา) รองลงมาคือครัวเรือนที่ทํากินเฉพาะบนที่ดินตนเอง
(2.11 เทา) ในขณะที่ครัวเรือนที่เปนผูปลอยเชาที่ดินมีการเปลี่ยนแปลงนอยที่สุด (1.46 เทา) คาเฉลี่ยของ

รายไดสุทธิจากการเกษตรของครัวเรือนที่เชาที่ดินทํากินเทากับ 116,590 บาท ซึ่งสูงกวาของครัวเรือนอีก

สองกลุมประมาณสองเทา ซึ่งก็ไมนาแปลกใจเนื่องจากครัวเรือนที่เชาที่ดินทํากินมีพื้นที่ทําการเกษตรเฉลี่ย
ตอครัวเรือนสูงกวาราวสองเทาเชนกัน

5-9