Page 102 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

74

ตารางที่ 4.18 วิธีการปรับตัวของเกษตรกรผูปลูกขาวในการเพิ่มรายได

วิธีการปรับตัว X S.D. ความสําคัญ

1. การทําไรนาสวนผสม 3.11 1.24 ปานกลาง

2. การเลี้ยงสัตวเสริม 2.66 1.18 ปานกลาง
3. การปลูกพืชเศรษฐกิจ 3.11 1.23 ปานกลาง

4. การเพิ่มมูลคาผลผลิต 2.81 1.06 ปานกลาง
5. ขายพืชหรือสัตวที่หาไดจากธรรมชาติ 2.50 1.11 นอย

6. เงินที่ลูกหลานสงมาให 2.36 1.27 นอย
7. เบี้ยยังชีพผูสูงอายุ/เงินที่รัฐชวยเหลือ 2.36 1.29 นอย

ที่มา: จากการสํารวจและคํานวณ
หมายเหตุ: คาเฉลี่ย 4.51-5.00 = มากที่สุด 3.51-4.50 = มาก 2.51-3.50 = ปานกลาง

1.51-2.50 = นอย และ 1.00-1.50 = นอยที่สุด

ในการแสวงหารายไดเพื่อการดํารงชีพแนวทางหรือวิธีการที่ใชในการปรับตัวของครัวเรือน
เกษตรกรผูปลูกขาวในจังหวัดอุบลราชธานีเพื่อสรางสมดุลในการดํารงชีพที่นอกเหนือจากการปลูก

ขาวที่เปนพืชเศรษฐกิจหลักมีความสําคัญสูงสุดอยูในระดับปานกลาง โดยมีแนวทางเรียงตาม
ความสําคัญในการปฏิบัติจากคาเฉลี่ยมากไปหาคาเฉลี่ยนอยสามลําดับ ดังนี้ลําดับที่ 1 เนนใช

แรงงานในครัวเรือนเพื่อลดการจางแรงงาน ( X = 3.49) ลําดับที่ 2 หาอาหารตามแหลงอาหาร
ธรรมชาติ (X = 3.42 ) และลําดับที่ 3 การลดรายจายที่จําเปนลงสรางนิสัยการประหยัดและปลูก

พืชผักไวรับประทานเอง ( X = 3.37) อีกทั้งผลการสัมภาษณเพิ่มเติมจากเกษตรกร 12 รายให
ขอคิดเห็นเพิ่มเติมวาแนวทางนี้เปนแนวทางที่เนนการลดรายจาย ซึ่งหากสามารถดําเนินการได

อยางตอเนื่อง จะชวยในการลดภาระหนี้ไดเร็วขึ้นดวยหรือกลาวอีกนัยหนึ่งวา “การลดการใช

จายเปนวิธีการที่เห็นผลเร็วที่สุดในการลดภาระหนี้” ดังตารางที่ 4.19
สาเหตุที่เกษตรกรผลิตปุยเพื่อใชในการเกษตรเองเปนวิธีการปรับตัวที่ใหความสําคัญนอย

ทั้งๆ ที่สวนนี้จะทําใหตนทุนลดลงในวิถีการผลิต สงผลดีตอแบบแผนการใชจายที่ลดลงได
เนื่องจากเกษตรกรใหความสําคัญกับปุยเคมี ที่หาซื้อไดงายตามทองตลาดในระบบเงินเชื่อ