Page 38 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และการได้รับผลประโยชน์ของสมาชิกกลุ่มมีผลต่อความสําเร็จของกลุ่ม แต่
ความรู้ความเข้าใจในวัตถุประสงค์ของกลุ่มไม่มีผลต่อความสําเร็จของกลุ่ม

ปรีชา พาชื่นใจ และคณะ (2556) ประเมินผลโครงการสนับสนุนการเลี้ยงปลาในกระชังและบ่อดินในกิจกรรม
เลี้ยงปลากะพงขาวในกระชังจังหวัดนราธิวาส พ.ศ. 2553 – 2554 พบว่าโครงการประสบความสําเร็จในการเพิ่มรายได้
แก่เกษตรกรโดยเกษตรกรร้อยละ 89.2 มีรายได้มากกว่า 120,000 บาทเมื่อสิ้นสุดโครงการเกษตรกรมีคุณภาพชีวิตใน
ภาพรวมในระดับดีมากเฉลี่ย 78.76 คะแนนมีความพึงพอใจเฉลี่ยต่อโครงการเท่ากับ 4.72 คะแนนอยู่ในระดับมากการ
ฝึกอบรมกิจกรรมการเลี้ยงปลากะพงขาวในกระชังตรงตามความประสงค์ของเกษตรกรสอดคล้องกับวิถีชีวิตของ

ประชาชนในพื้นที่ผลการทดสอบการปฏิบัติการเลี้ยงปลาของเกษตรกรอยู่ในระดับดีมากแสดงว่าเกษตรกรได้เรียนรู้
เทคนิคการปฏิบัติการเลี้ยงปลากะพงขาวเพิ่มขึ้นและประสงค์จะดําเนินการประกอบอาชีพเลี้ยงปลากะพงขาวในกระชัง
ต่อไปจํานวน 63 รายหรือคิดเป็นร้อยละ 96.92อย่างไรก็ตามในด้านปริมาณปลาที่ได้รับจากการดําเนินโครงการตํ่ากว่า
เป้าหมายกําหนดพบว่าสาเหตุหลักเกิดจาก 1) เกษตรกรต้องเพิ่มความตระหนักในเรื่องการเลี้ยงปลาเชิงพาณิชย์ 2)
เกษตรกรนําผลผลิตไปบริโภคในครัวเรือนและ 3) เกษตรกรนําอาหารปลาจากโครงการส่วนหนึ่งไปเลี้ยงปลาที่
เกษตรกรซื้อมาเลี้ยงเพิ่มเติมดังนั้นเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเลี้ยงปลาจะต้องเพิ่มเทคนิคแนวทางการถ่ายทอเทคโนโลยีการ

เลี้ยงและต้องพัฒนาและกระตุ้นให้เกษตรกรตระหนักที่จะเลี้ยงปลาเชิงพาณิชย์เพื่อนําไปสู่ผลผลิตสัตว์นํ้าที่เพิ่มขึ้นและ
รายได้ที่มากขึ้น

ส่วนใหญ่การประเมินแบบซิปป์จะใช้มีการสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มเป้าหมายและนํามาจําแนกวิเคราะห์และมี
การสัมภาษณ์เพื่อวัดระดับคะแนน การศึกษาครั้งนี้จะใช้การประเมินแบบซิปป์พิจารณาสภาวะทั่วไปของชุมชนและ

องค์กรชุมชน สิ่งที่เกี่ยวข้องกับองค์กรชุมชน กระบวนการบริหารจัดการขององค์กรชุมชน และผลลัพธ์ของการ
ดําเนินงาน โดยสัมภาษณ์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและนํามาจําแนกประเมินวัดความสําเร็จโดยการอธิบายเชิงพรรณนา

4) การมีส่วนร่วมของสมาชิกในองค์กรชุมชนการมีส่วนร่วมของสมาชิกองค์กรชุมชนเป็นปัจจัยสําคัญ
ปัจจัยหนึ่งของการจัดองค์กรที่ดี องค์กรชุมชนจะสามารถดําเนินงานได้ผลดีสร้างความเข้มแข็งให้แก่สมาชิกได้หาก

สมาชิกมีส่วนร่วมในการดําเนินงานตามพระราชดํารัสที่ว่า

“สหกรณ์แปลว่าการท างานร่วมกัน การท างานร่วมกันนี้ลึกซึ้งมาก เพราะจะต้องร่วมมือกันในทุกด้าน ทั้งใน
ด้านงานการที่ท าด้วยร่างกาย ทั้งในด้านงานการที่ท าด้วยสมอง และการงานที่ท าด้วยใจ ทุกอย่างนี้าาดไม่ได้ ต้อง
พร้อม” (พระราชทาน ณ ศาลาดุสิตาลัย 10 ก.ค. 2526)

ในการถอดบทเรียนจากชุมชนที่สามารถจัดองค์กรชุมชนเพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรในพื้นที่อย่างมีส่วน
ร่วม เรืองไร โตกฤษณะ และคณะ (2555) ใช้หลักการของ Ostrom (1999) ศึกษากรณีของชุมชนในเขตเลเสบ้าน
จังหวัดตรัง และ ชุมชนบ้านเปร็ดใน จังหวัดตราด พบว่าการที่ชุมชนต้องพึ่งพิงทรัพยากรที่เสื่อมโทรมลงเป็นแรง
ขับเคลื่อนความร่วมมือของชุมชนเพื่อความอยู่รอด หากคนในชุมชนเห็นประโยชน์ที่จะได้จากการให้ความร่วมมือจัด

องค์กรชุมชน มีผู้นําองค์กรที่เข้มแข็งเป็นที่เชื่อถือของคนในชุมชน มีกติกาชุมชนที่ทุกคนมีส่วนร่วมในการจัดทํา มี
ข้อมูลที่เชื่อถือได้ จะช่วยส่งเสริมให้สามารถจัดองค์กรชุมชนได้ดีขึ้น

ในการศึกษาครั้งนี้ ประเด็นที่จะนํามาพิจารณาปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของสมาชิกองค์กรชุมชนตาม
แนวคิดข้างต้น มีดังต่อไปนี้

o ผลผลิตของสมาชิก ผลผลิตที่ได้จากสมาชิกองค์กรชุมชน เป็นประเด็นหนึ่งที่ทําให้สมาชิกเข้ามามี
ส่วนร่วมในกิจกรรมขององค์กร ทั้งในด้านการซื้อปัจจัยการผลิตและขายผลผลิตผ่านองค์กร ซึ่งทําให้

1-6