Page 14 -
P. 14
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
-สัญญายืมใช้คงรูป
มาตรา 640 “อันว่ายืมใช้คงรูปนั้น คือ สัญญาซึ่งบุคคลหนึ่งเรียกว่าผู้ให้ยืม ให้บุคคลอีกคนหนึ่ง
เรียกว่าผู้ยืม ใช้สอยทรัพย์สิน สิ่งใดสิ่งหนึ่งได้เปล่า และผู้ยืมตกลงว่าจะคืนทรัพย์สินนั้น เมื่อได้ใช้สอย
เสร็จแล้ว”
-สัญญาอื่นๆ หรือสัญญาไม่มีชื่อ
คําพิพากษาฎีกาที่ 1131//2520 จําเลยประมูลทําก่อสร้างได้แล้วไม่ยอมทําสัญญาก่อสร้าง เมื่อ
กรณีนี้ตามสัญญาประกวดราคาระบุให้จําเลยผู้ประกวดราคาต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายในการที่
โจทก์ต้องจ้างผู้อื่นทํางานนี้ในราคาสูงกว่าที่จําเลยเสนอราคาจําเลยจึงต้องรับผิดตามสัญญา
(2) ละเมิด
มาตรา 420 “ผู้ใดจงใจหรือประมาทเลินเล่อทําต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมายให้เขาเสียหายถึงแก่
ชีวิตก็ดี แก่ร่างกายก็ดี อนามัยก็ดี เสรีภาพก็ดี ทรัพย์สินหรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใดก็ดี ท่านว่าผู้นั้นทํา
ละเมิด จําต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนเพื่อการนั้น”
คําพิพากษาฎีกาที่ 4191/2530 ที่ดินจําเลยอยู่ทางทิศใต้ติดต่อกับที่ดินโจทก์และมีสภาพเป็นที่
ต่ํากว่าที่ดินโจทก์ มีทางน้ําธรรมชาติกว้าง 3 เมตร ผ่านที่ดินโจทก์ไปสู่ที่ดินจําเลย การที่จําเลยทําคันดิน
กั้นทางน้ํานั่นแล้วฝ๎งท่อระบายขนาดน้ําขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 8 นิ้ว ไว้แทนที่ดินจําเลยเป็นการฝุาฝืน
ป.พ.พ. มาตรา 1339 วรรคแรกที่บัญญัติให้เจ้าของที่ดินจําต้องรับน้ําซึ่งไหลตามธรรมชาติจากที่ดินสูงมา
ในที่ดินของตน เมื่อน้ําท่วมดินโจทก์ได้รับความเสียหายเนื่องจากระบายน้ําไม่ทัน ถือได้ว่าจําเลยกระทํา
ละเมิดต่อโจทก์ โจทก์ย่อมมีสิทธิฟูองขอให้ศาลบังคับจําเลยรื้อถอนคันดินกั้นทางน้ําออกและเรียกร้อง
ค่าเสียหายได้
(3). จัดการงานนอกสั่ง
มาตรา 395 “บุคคลใดเข้าทํากิจกรรมแทนผู้อื่น โดยเขามิได้ขานวานใช้ให้ทําก็ดี หรือโดยมิได้มี
สิทธิที่จะทําการงานนั้นแทนผู้อื่นด้วยประการใดก็ดี ท่านว่าบุคคลนั้นจะต้องจัดการงานไปในทางที่จะให้
สมประโยชน์ของตัวการตามความประสงค์อันแท้จริงของตัวการ หรือตามที่จะพึงสันนิษฐานได้ว่าเป็น
ความประสงค์ของตัวการ”
(4) ลาภมิควรได้
มาตรา 406 “บุคคลใด ได้มาซึ่งทรัพย์สินสิ่งใดเพราะการที่บุคคลอีกคนหนึ่งกระทําเพื่อชําระหนี้
ก็ดี หรือได้มาด้วยประการอื่นก็ดี โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ และเป็นทางให้บุคคลอีกคน
หนึ่งนั้นเสียเปรียบไซร้ ท่านว่าบุคคลนั้นจําต้องคืนทรัพย์ให้แก่เขา...”
(5) บทบัญญัติแห่งกฎหมาย
ตัวอย่างเช่น หน้าที่ในการจราจรบทถนนตามกฎหมายจราจร หน้าที่ชําระภาษีตามประมวล
รัษฎากร สิทธิหน้าที่ระหว่างสามี-ภรรยา หรือบุพการี-บุตร ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เป็น
ต้น
14
