Page 120 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

116

บทที่ 11

การเพิ่มขึ้นของชิ้นสวนโครโมโซม

(Chromosome Duplication)

11.1 คํานํา

การเพิ่มขึ้นของชิ้นสวนโครโมโซมเปนการเปลี่ยนแปลงทางโครงสรางของโครโมโซม

อยางหนึ่ง ชิ้นสวนโครโมโซมที่เพิ่มขึ้นมานั้นมีขนาดแตกตางกัน โดยปกติสิ่งมีชีวิตทั่ว ๆ ไปจะ

ทนทานตอการมีชิ้นสวนโครโมโซมที่เพิ่มขึ้นมาไดมากกวาการขาดหายไปของชิ้นสวนโครโมโซม

การมีชิ้นสวนโครโมโซมเพิ่มขึ้นอาจเกิดขึ้นในโครโมโซมเดียวกัน หรือระหวาง

โครโมโซมที่มิใชคูเหมือนกันก็ได Swanson (1957) ไดจําแนกการเพิ่มขึ้นของชิ้นสวนโครโมโซม

ออกเปน 3 ประเภท ดังนี้
1. แทนเดม ดุพพลิชัน (tandem duplication)

2. รีเวอรส แทนเดม ดุพพลิเคชัน (reverse tandem duplication)

3. ดิสเพลซ ดุพพลิเคชัน (displaced duplication)

การเพิ่มขึ้นของชิ้นสวนโครโมโซมสองแบบแรกนั้นเกิดจากการมีชิ้นสวนของโครโมโซม
แทงเดียวกันนั้นเพิ่มขึ้นมา ถาชิ้นสวนที่เพิ่มขึ้นมาอยูชิดกับสวนดั้งเดิมและมีลําดับการเรียงตัวของยีน

ในทิศทางเดียวกัน เรียกวา แทนเดม ดุพพลิเคชัน แตถาลําดับการเรียงตัวของยีนกลับทิศทางจากเดิม ก็

เรียกวา รีเวอรส แทนเดม ดุพพลิเคชัน (รูปที่ 11.1 A และ B) จากรูปที่ 11.1 ชิ้นสวน def เปนชิ้นสวน

โครโมโซมที่เพิ่มขึ้นมา สวนการเพิ่มขึ้นของชิ้นสวนโครโมโซมแบบดิสเพลซ ดุพพลิเคชันนั้น
ชิ้นสวน def จะเขาไปเพิ่มใหกับโครโมโซมอีกแทงหนึ่งที่ไมใชโครโมโซมคูเหมือน

รูปที่ 11.1 การเพิ่มขึ้นของชิ้นสวนโครโมโซม (duplication) 3 แบบ (A) แทนเดม ดุพพลิเคชัน

(tandem duplication) (B) รีเวอรัส แทนเดม ดุพพลิเคชัน (reverse tandem duplication)

และ (C) ดิสเพลซ ดุพพลิเคชัน (displaced duplication)