Page 12 -
P. 12
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ที่มีความเห็นว่าพื้นที่เกษตรในเมืองจะเกิดประสิทธิภาพสูงสุดหากเกษตรกร
สถาปนิก ภูมิสถาปนิก และนักผังเมือง ท างานร่วมกัน นอกจากนี้แนวคิดเรื่อง
การเข้าถึงอาหารปลอดภัยในเมืองยังพัฒนาไปถึงการท าเกษตรในอาคาร
(Indoor Farm) มีการควบคุมอุณหภูมิอากาศให้เพาะปลูกได้ตลอดทั้งปี และ
ปลูกพืชซ้อนชั้นเพื่อให้ได้ผลผลิตหลายเท่าตัว ควบคุมกระบวนการให้ปลอดภัย
และปราศจากเชื้อโรค พัฒนามาเป็นแนวคิด Plant Factory ในประเทศญี่ปุ่น
(Kozai, 2014) จีน และเกาหลี และแนวคิด Vertical Farm ซึ่งน าเสนอว่าที่
อาคารสูง 1 หลังสูง 30 ชั้นจะสามารถผลิตอาหารเลี้ยงประชาชน 50,000 คน
โดยไม่ต้องมีการขนส่งมาจากภายนอก (Despommier, 2010)
ในประเทศไทย ปัญหาความมั่นคงของทางอาหารดูเหมือนจะยังไกล
ตัว ด้วยว่าประเทศไทยเป็นผู้ผลิตและส่งออกข้าว มันส าปะหลัง อ้อย และ
ผลไม้อีกหลายชนิด เป็นอันดับต้นของโลก เพียงพอต่อการบริโภคและยังเกิน
ต่อความต้องการของคนในประเทศ แต่ในความเป็นจริงการใช้ยาฆ่าแมลงและ
ปุ๋ยเคมี ท าให้ความปลอดภัยทางอาหารลดลง ต่ ากว่ามาตรฐานของหลาย
ประเทศที่ส่งออก ประเทศไทยก็ยังคงมีภาพลักษณ์ที่อุดมสมบูรณ์ ในน้ ามีปลา
ในนามีข้าว ปลูกพืชได้ตลอดทั้งปี ไม่ระแวดระวังถึงภัยที่ก าลังมาถึงตัว
แม้ว่าไม่เคยประสพปัญหาความขาดแคลนอาหารเนื่องจากปลูกพืชได้ตลอดปี
แต่ในช่วงปี 2551 - 2553 พบว่าผลผลิตข้าวลดลง เนื่องจากการระบาดของ
แมลงและภัยแล้ง ปี 2554 เกิดมหาอุทกภัยในประเทศ ท าให้พื้นที่ปลูกข้าว
ลดลงไปถึง 12.5% เป็นสัญญาณว่าวิกฤตอาหารจะเกิดขึ้นเร็วกว่าที่คาดหมาย
นอกจากนี้สถานการณ์มหาอุทกภัยเมื่อปี 2554 ท าให้เกิดความ
ตระหนักโดยทั่วกันว่า กรุงเทพมหานครไม่สามารถเลี้ยงตัวเองได้ เมื่อถูกตัด
ขาดจากพื้นที่เกษตรกรรมในชนบท ประเทศไทยเริ่มมีแนวคิดที่จะท า
เกษตรกรรมในเมืองมาตั้งแต่ พ.ศ. 2543 จากโครงการของสถาบันสิ่งแวดล้อม
ไทย (TEI) โดยใช้พื้นที่ว่างในเมือง ที่ไม่ได้ใช้งานมาปลูกผักเพื่อใช้บริโภค
ภายในชุมชน (Fraser, 2002) นอกจากนี้การท าสวนดาดฟ้าที่ประสบ
3
