Page 110 -
P. 110
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ปลาสวายเป็นผลผลิตจากการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าในอันดับที่เจ็ดของประเทศไทย ปริมาณ
ผลผลิตเป็นประมาณสองในสามของปลาตะเพียน ผลผลิตปลาสวายที่เพาะเลี้ยงได้ในประเทศไทย
ยังมีปริมาณต�่า เมื่อเปรียบเทียบกับผลผลิตสัตว์น�้าชนิดนี้กับประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นๆ เวียดนาม
เป็นผู้น�าการผลิตและการส่งออกปลาสวายชัดเจน มีผลผลิตสูงทิ้งห่างจากประเทศสมาชิกอาเซียน
อื่นๆ
ผลผลิตปลาสวายจากการเพาะเลี้ยงของไทยมีประมาณเกือบสองหมื่นตันต่อปีแต่ส่วนใหญ่
ยังเป็นปลาสวายชนิด Striped catfish ที่เป็นปลาเผาะและปลาสวายโมงยังมีไม่มากด้วยความ
จ�ากัดของลูกพันธุ์และพื้นที่เพาะเลี้ยง สหภาพพม่ามีผลผลิตรองจากไทยแต่ก็มีโอกาสในการ
พัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าชนิดนี้ มีต่างชาติสนใจเข้าไปลงทุนเลี้ยงปลาสวายในสหภาพพม่า
นอกจากนี้แล้วก็ยังมีมาเลเซียที่เพาะเลี้ยงปลาสวาย ดังนั้นปลาสวาย เป็นปลาอีกชนิดหนึ่งที่เลี้ยง
กันทั่วไปในอาเซียน ประเทศสมาชิกอาเซียนที่ไม่มีรายงานผลผลิตจากการเพาะเลี้ยงปลาสวาย
ได้แก่ ฟิลิปปินส์ สปป.ลาว สิงคโปร์ และ บรูไน
การเพาะเลี้ยงปลาสวายในประเทศไทยส่วนมากยังเป็นการเลี้ยง Striped catfish ที่เลี้ยง
ร่วมกับปลาชนิดอื่น เลี้ยงให้ได้ขนาดใหญ่และขายส�าหรับท�าปลาแล่เนื้อใช้บริโภคในประเทศ
และแปรรูปแต่ไม่ใช่เพื่อการส่งออก การเลี้ยงส่วนหนึ่งยังไม่ถูกสุขลักษณะ เนื้อปลา ที่ได้จากการ
เลี้ยงแบบนี้ สีจะออกเหลืองและมีกลิ่นไม่เป็นที่นิยมของผู้บริโภค แต่ยังมีวิธีการเลี้ยงปลาสวาย
ที่สามารถปรับปรุงให้ถูกสุขลักษณะ ผู้ประกอบการเพาะพันธุ์ เพาะเลี้ยงและค้าปลาสวายใน
ภาคกลางซึ่งเคยได้รับเชิญจากรัฐบาลเวียดนามให้ไปดูงานการเลี้ยงปลาสวาย ในเวียดนามให้
ข้อมูลว่าการเลี้ยงปลาสวายโดยใช้สูตรอาหารที่ถูกต้องและถูกสุขลักษณะจะช่วยให้เนื้อปลาสวาย
มีสีออกขาวสามารถน�าไปแล่เนื้อแพ็คเป็นชิ้นแช่แข็ง และยังมีปลาสวายโมงที่แปรรูปเป็นปลาแล่
เนื้อเป็นชิ้นแช่แข็งดังที่พบวางขายในร้านค้าของเครือเจริญโภคภัณฑ์ในชื่อปลาแพนกาเซียสดอร์รี่
แม้จะพบว่าเนื้อปลาที่ได้ยังมีสีออกชมพูอยู่บ้างเป็นรองเนื้อปลาที่ได้จากปลาเผาะซึ่งได้เนื้อสีขาว
แต่ก็เป็นอีกช่องทางหนึ่งในการเพิ่มการบริโภคสัตว์น�้าชนิดนี้ และอาจมีโอกาสในการส่งออกใน
บางประเทศปลายทาง รวมทั้งประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นๆ ยกเว้นเวียดนามซึ่งเป็นผู้ส่งออก
ปลาสวายอันดับหนึ่งของโลก
แม้โอกาสส่งออกปลาสวายจากประเทศไทยไปตลาดอื่นทั้งในกลุ่มอาเซียนและประเทศ
ปลายทางในภูมิภาคอื่นๆ ยังมีอยู่น้อยเนื่องจากเวียดนามเป็นผู้ครองตลาดอยู่ในปัจจุบันและความ
สามารถของเกษตรกรไทยในการเพาะเลี้ยงเพื่อให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพสูงพอที่จะส่งออกได้
ยังมีอยู่จ�ากัด แต่ปัจจุบันเครือเจริญโภคภัณฑ์สามารถเจาะตลาดโดยการน�า ปลาสวายโมงมา
วางขายในลักษณะเนื้อปลาแช่แข็งและแปรรูปพร้อมปรุงได้แล้ว หากมีพัฒนาการเพาะเลี้ยง
ปลาสวายโมงโดยพัฒนาการผลิตลูกพันธุ์ให้มีพอที่จะน�ามาใช้เพาะเลี้ยง จัดการบ่อให้ถูกสุขลักษณะ
และให้อาหารอย่างถูกต้อง น่าจะมีโอกาสในการขยายตลาดผู้บริโภคในประเทศตลอดจนส่งออก
ไปยังประเทศสมาชิกอาเซียนอื่นๆ หรือประเทศปลายทางอื่นบางแห่งได้ แต่ทั้งนี้ต้นทุนการผลิต
ต้องไม่สูงกว่าเวียดนามเพื่อให้สามารถแข่งขันได้ ประเทศไทยยังมีข้อจ�ากัดเรื่องลูกพันธุ์ปลา
สถานภาพการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าไทยในบริบทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน >> I 101 I
