Page 102 -
P. 102
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
7.2 โอกาสการพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าแต่ละชนิด
ในหัวข้อนี้จะกล่าวถึงแนวทางการพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าแต่ละชนิดตามล�าดับ
ศักยภาพที่มีอยู่ เริ่มจากกุ้งขาว ตามมาด้วย ปลานิล ปลาดุก ปลาตะเพียน กุ้งก้ามกราม ปลากะพงขาว
ปลากะรัง ปลาสวาย ปลาสลิด หอยแครง หอยแมลงภู่ และ หอยนางรม
7.2.1 โอกาสการพัฒนาการเพาะเลี้ยงกุ้งขาว
ในจ�านวนผลผลิตจากการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าของไทย ผลผลิตจากการเพาะเลี้ยงกุ้งขาวมี
อยู่ถึงครึ่งหนึ่งของผลผลิตจากการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าโดยรวม แต่การเพิ่มผลผลิตจากการเพาะเลี้ยง
กุ้งของประเทศไทยในอนาคตเป็นไปได้ยากเนื่องจากมีการขยายการผลิตมาใกล้ถึงระดับเต็ม
ศักยภาพ คาดกันว่าผลผลิตกุ้งขาวที่ประเทศไทยสามารถเพาะเลี้ยงได้จะเป็นประมาณหกแสนตัน
ต่อปี แม้ประเทศไทยจะเป็นผู้น�าในการเพาะเลี้ยงกุ้ง มีเทคโนโลยีดีกว่าประเทศสมาชิกอาเซียน
อื่นๆ สามารถส่งออกและครองตลาดในหลายประเทศปลายทางทั่วโลก แต่การเพาะเลี้ยงกุ้งของ
ไทยก็ได้พัฒนามาถึงขีดจ�ากัดโดยที่ได้ขยายพื้นที่เลี้ยงอย่างเต็มที่ ยากจะหาพื้นที่เพาะเลี้ยงเพิ่ม
เติมเพื่อเพิ่มผลผลิตได้ ทั้งในการเพิ่มผลผลิตต่อพื้นที่เพาะเลี้ยงก็ได้มีความพยายามอย่างเต็ม
ที่ด้วยการเพิ่มรอบการผลิต การเลี้ยงที่ค่อนข้างหนาแน่น และการเพิ่มปัจจัยการผลิตอื่นๆ เช่น
เร่งการให้อาหาร มีปัญหาความจ�ากัดของความสามารถในการรองรับของสภาวะแวดล้อมการเพิ่ม
ผลผลิตที่ไม่เหมาะสมอาจน�าไปสู่ปัญหาโรคกุ้งได้ ในบางปีที่มีปัญหาโรคกุ้งหรือภัยธรรมชาติ
ผลผลิตกุ้งจากการเพาะเลี้ยงจะลดลง
ปัจจุบันผลผลิตกุ้งจากการเพาะเลี้ยงของไทยส่วนใหญ่เป็นกุ้งขาว ผลผลิตกุ้งขาวของไทย
ยังสูงเป็นกว่าเท่าตัวของผลผลิตกุ้งขาวของประเทศผู้ผลิตอันดับรองลงไปในกลุ่มอาเซียนซึ่งก็คือ
อินโดนีเซีย เมื่อเปรียบเทียบกับอินโดนีเซีย พบว่าอินโดนีเซียยังมีพื้นที่เพาะเลี้ยงสัตว์น�้าที่สามารถ
ขยายการเพาะเลี้ยงกุ้งได้อีกมาก การเลี้ยงกุ้งในอินโดนีเซียประสบปัญหาโรคกุ้งคล้ายกันกับ
ประเทศไทย และในการเพาะเลี้ยงกุ้งขาวอินโดนีเซียยังมีข้อจ�ากัดอยู่บ้างในเรื่องของพันธุ์กุ้งนอก
ไปจากข้อจ�ากัดด้านทักษะของเกษตรกรตลอดจนระบบโลจิสติคส์ในอินโดนีเซีย อย่างไรก็ตาม
รัฐบาลอินโดนีเซียส่งเสริมการเพาะเลี้ยงกุ้งและมีผู้ประกอบการเครือเจริญโภคภัณฑ์จาก
ประเทศไทยที่เข้าไปร่วมมือพัฒนาการเลี้ยงกุ้งในอินโดนีเซียอยู่ในปัจจุบัน เป็นไปได้ว่าอินโดนีเซีย
ซึ่งยังมีพื้นที่เพาะเลี้ยงอีกมากจะสามารถพัฒนาเพื่อเพิ่มผลผลิตกุ้งได้มากขึ้น
เวียดนามเป็นประเทศที่มีผลผลิตกุ้งขาวอยู่ในอันดับที่สามของอาเซียน ในการค้ากุ้งขาว
ในระหว่างกลุ่มประเทศสมาชิกอาเซียนตลาดส่งออกกุ้งขาวที่มีศักยภาพของไทยคือ เวียดนาม
ปัจจุบันมีผู้ประกอบการในประเทศไทยส่งออกกุ้งขาวจากประเทศไทยไปเวียดนามซึ่งคาดว่า
เวียดนามน�าเข้าเพื่อส่งออกไปประเทศจีน อย่างไรก็ตามในตลาดปลายทางนอกภูมิภาคอาเซียน
หลายแห่ง เวียดนาม ซึ่งมีผลผลิตกุ้งขาวประมาณหนึ่งในสามของไทยแม้จะประสบปัญหาโรคกุ้ง
ก็ได้พัฒนาการส่งออกกุ้งขึ้นมาใกล้เคียงกับไทยมากขึ้น ส�าหรับกุ้งขาวเวียดนามเป็นทั้งคู่ค้าและ
คู่แข่งที่ส�าคัญของไทย
สถานภาพการเพาะเลี้ยงสัตว์น�้าไทยในบริบทของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน >> I 93 I
