Page 54 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

44

บนระนาบ YZ ความเค้นเฉือน  และ  กระท าบนระนาบ XZ และความเค้นเฉือน 
yx
yz
zx
และ  กระท าบนระนาบ XY ทั้งนี้ก้อนดินรูปทรงลูกบาศก์นี้มีขนาดเล็กมาก ดังนั้นความ
zy
เค้นที่ปรากฏด้านตรงข้ามกับระนาบทั้งสามจึงไม่ต้องน ามาคิด เมื่อพิจารณาความเค้นกระท า
ต่อก้อนดินรูปทรงลูกบาศก์ขนาดเล็ก ในขั้นแรกดินจะเกิดการเปลี่ยนแปลงโดยการอัดตัว

(compacted) ทั้งนี้เป็นผลเนื่องจากความเค้นตั้งฉาก ขั้นต่อมาดินจะเกิดการเปลี่ยนแปลง
รูปร่าง (deformed) เป็นผลเนื่องจากความเค้นเฉือน และดินแตกตัว (broken) ในล าดับ

ต่อมา

3.1.2 ทฤษฎีความเค้น (stress theory)
จากรูป 3.2 เส้นลายปะแสดงขอบเขตของดินที่ถูกแรงกระท า พิจารณาที่จุด A ดิน

รูปทรงลูกบาศก์ และเลือกแกน X Y Z เป็นแกนโคออดิเนต (co – ordinate) ของระบบ

พิจารณาระนาบทั้งสามด้านของรูปลูกบาศก์ ระนาบแรกแสดงในรูป 3.2 ข แทนระนาบด้าน
ขวามือของลูกบาศก์ ความเค้นบนระนาบนี้จะมีความเค้นตั้งฉาก  กระท ากับระนาบ
y
X Z และค่าความเค้นเฉือน 2 ค่า คือ  และ  ทั้งนี้ subscript แรกของค่า  จะแทน
yx
yz

รูป 3.2 ส่วนประกอบ stress tensor (Koolen and Kuipers ,1983)

แนวแกนเดียวกับค่าความเค้นตั้งฉากทิศทาง y และ subscript ที่ 2 แทนด้วยแกนที่ขนานกับ

ค่าความเค้นเฉือน คือแกน X และ Z ส่วน 2 ระนาบที่เหลือของรูปลูกบาศก์คือระนาบ

ด้านบนแสดงในรูป 3.2 ค และระนาบด้านหน้าของลูกบาศก์แสดงในรูป 3.2 ง การที่
พิจารณาความเค้นที่จุด A บนระนาบต่างๆ ของรูปลูกบาศก์ พิจารณา 3 ด้านจาก 6 ด้านของ

รูปลูกบาศก์ ทั้งนี้เนื่องจากสมมุติให้ลูกบาศก์มีขนาดเล็กมากจนท าให้ค่าความเค้นที่อยู่บน