Page 124 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

การเรงปฏิกิริยาแบบวิวิธพันธุ 115

6.2 ไอโซเทอรมของการดูดซับ (Adsorption Isotherm)

ในกรณีการดูดซับของตัวถูกดูดซับ (adsorbate) ที่เปนแกสบนพื้นผิวของตัวดูดซับ

(adsorbent) ที่เปนของแข็งนั้น ไอโซเทอรมของการดูดซับจะเปนความสัมพันธระหวางเศษสวน
ของการปกคลุมบนพื้นผิว (surface coverage, θ) และความดันของแกส (pressure, p) ที่อุณหภูมิ

คงที่หนึ่งๆ อยางไรก็ตามไอโซเทอรมของการดูดซับอาจจะเปนความสัมพันธระหวางตัวแปรใดๆ ที่

แสดงคุณสมบัติของระบบที่อุณหภูมิคงที่หนึ่งๆ และจะกลาวตอไป
ตามนิยาม เศษสวนของการปกคลุมบนพื้นผิว (θ) คือ อัตราสวนระหวางจํานวนตําแหนง

บนพื้นผิวของตัวดูดซับที่มีการดูดซับ (number of adsorbed sites) และจํานวนตําแหนงบนพื้นผิว

ของตัวดูดซับที่มีการดูดซับไดสมบูรณ (number of completely adsorbed sites) เพียงชั้นเดียว

อยางไรก็ตามอาจแทนจํานวนตําแหนงของพื้นผิวของตัวดูดซับ ดวย จํานวนโมเลกุลที่ถูกดูดซับ
(adsorbed molecules) บนพื้นผิว (ตอน้ําหนัก 1 กรัมของตัวดูดซับ) ดังนั้น จะไดเศษสวนของการปก

คลุมบนพื้นผิว (θ) ดังสมการตอไปนี้
N
θ = (6.1)
N mon

เมื่อ N = จํานวนโมเลกุลของตัวถูกดูดซับบนตัวดูดซับที่มีน้ําหนัก 1 กรัม
และ N = จํานวนโมเลกุลของตัวถูกดูดซับที่มีการดูดซับไดสมบูรณเพียงชั้นเดียวบนตัว
mon
ดูดซับที่มีน้ําหนัก 1 กรัม

นอกจากนี้อาจแทนจํานวนโมเลกุลที่ถูกดูดซับบนพื้นผิวดวยปริมาตรของโมเลกุลที่ถูกดูดซับบน

พื้นผิว จะไดเศษสวนของการปกคลุมบนพื้นผิว (θ) ดังสมการตอไปนี้
V
θ = (6.2)
V mon

เมื่อ V = ปริมาตรของตัวถูกดูดซับบนตัวดูดซับที่มีน้ําหนัก 1 กรัม
และ V = ปริมาตรของตัวถูกดูดซับที่มีการดูดซับไดสมบูรณเพียงชั้นเดียวบนตัวดูดซับที่
mon
มีน้ําหนัก 1 กรัม

เศษสวนของการปกคลุมบนพื้นผิว (θ) จะมีคาระหวาง 0 และ 1 ในทํานองเดียวกันเศษสวน
ของที่วางจากการปกคลุมบนพื้นผิว (fractional vacancy of surface) มีคาเทากับ 1 – θ อยางไรก็ตาม

อาจมีตัวถูกดูดซับหลายชนิด ดังนั้นจึงกําหนดเศษสวนของการปกคลุมบนพื้นผิวของสารแตละชนิด