Page 19 -
P. 19
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
3) เก็บรวบรวมข้อมูล เป็นกระบวนการที่นําเครื่องมือในการวัดผลไปให้กลุ่มเป้าหมายหรือ
แหล่งข้อมูลที่กําหนดไว้แล้วดําเนินการประเมินตามเครื่องมือนั้น ๆ และรวบรวมข้อมูลให้ครบตามจํานวนที่
ต้องการโดยมีแนวทางในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือ ใช้ข้อมูลที่หน่วยงานมีอยู่แล้ว เก็บข้อมูลใหม่ (ถ้าไม่มี
ข้อมูลที่ต้องการ) เก็บข้อมูลเป็นระยะๆ ตามช่วงเวลาที่เกิดและให้เก็บข้อมูลจากหลาย ๆ แหล่งเพื่อตรวจสอบ
ความน่าเชื่อถือ การรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ (Interview) เป็นวิธีการรวบรวมข้อมูลโดยการเผชิญหน้า
ระหว่างผู้ประเมินกับผู้ให้การประเมินที่เป็นรายบุคคลหรือกลุ่มบุคคล เพื่อสนทนากันในประเด็นที่ผู้ประเมิน
ต้องการข้อมูล โดยจําแนกเป็น 2 รูปแบบ คือ
1) การสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ( Structured Interview) เป็นการสัมภาษณ์แบบที่มี
การเตรียมการโดยกําหนดรายละเอียดที่จะถามไว้อย่างชัดเจน เพื่อให้ผู้ประเมินใช้เป็นคู่มือในการใช้คําถาม
ทุกประเด็นและบันทึกคําตอบในแบบสัมภาษณ์นั้น และมีแผนการสัมภาษณ์และการบริหารการสัมภาษณ์
จัดเตรียมไว้ล่วงหน้าแล้ว การสัมภาษณ์เป็นมาตรฐานและเป็นทางการ ผู้ให้สัมภาษณ์ทุกคนจะตอบคําถาม
เดียวกัน และถามคําถามก่อนหลังเรียงตามลําดับเหมือนกัน
2) การสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง (Unstructured Interview) เป็นการสัมภาษณ์ที่
กําหนดเฉพาะประเด็นหลักที่จะใช้เป็นแนวทางในการสัมภาษณ์ ซึ่งผู้ประเมินสามารถกําหนดคําถามได้อย่าง
ยืดหยุ่นตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลง เปิดกว้างไม่เป็นทางการมากนัก จะถามอะไรก่อนหลังก็ได้ รวมทั้งไม่
จําเป็นต้องถามคําถามเหมือนกันทุกคนก็ได้ ผู้สัมภาษณ์มีอิสระในการถามและสามารถปรับเปลี่ยนการ
ซักถามให้เหมาะสมกับผู้ให้สัมภาษณ์แต่ละคนได้ จําแนกเป็น
- การสัมภาษณ์แบบมีเป้าหมาย (Focused Interview) เป็นการสัมภาษณ์ที่ผู้ประเมิน
ต้องมีเป้าหมายที่จะพยายามดึงความสนใจของผู้ให้สัมภาษณ์ให้เข้าสู่ประเด็นที่ต้องการประเมิน
- การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก ( In-depth Interview) เป็นการสัมภาษณ์ที่ต้องการความ
จริงจากผู้ให้สัมภาษณ์ให้มากที่สุด โดยการกระตุ้นให้ผู้ให้สัมภาษณ์ได้แสดงระบายความรู้สึกหรืออาจจะ
แสดงความเห็นใจจะทําให้ผู้ให้สัมภาษณ์แสดงความรู้สึกส่วนบุคคลมากขึ้น
- การสัมภาษณ์แบบไม่มีทิศทาง ( Non-directive Interview) เป็นการสัมภาษณ์ที่
ปล่อยให้ผู้สัมภาษณ์ได้แสดงความรู้สึกโดยการเล่าเรื่องต่าง ๆ ตามความพึงพอใจ
การรวบรวมข้อมูลจากการสังเกต ( Observation) เป็นวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้วิธีการสังเกต
พฤติกรรมของกลุ่มเป้าหมายตามโครงสร้างของพฤติกรรมที่ต้องการสังเกตโดยที่กลุ่มเป้าหมายไม่รู้ตัว จะทํา
ให้ได้ข้อมูลที่สอดคล้องกับความเป็นจริงที่ต้องการ จําแนกได้ดังนี้
- การสังเกตโดยเข้าไปมีส่วนร่วมในชุมชน เป็นวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลที่ผู้
ประเมินเข้าร่วมเป็นสมาชิกคนหนึ่งของกลุ่มเป้าหมาย แล้วดําเนินการเก็บข้อมูล การกระทําดังกล่าวจะช่วยให้
ได้ข้อมูลที่ชัดเจน แต่ไม่สามารถจดบันทึกได้ทันที จึงอาจทําให้ข้อมูลบางส่วนอาจเกิดการสูญหาย
- การสังเกตโดยบุคคลภายนอก เป็นการสังเกตที่ผู้ให้การสังเกตไม่รู้สึกตัวว่าถูก
สังเกต และสามารถบันทึกข้อมูลได้ทันทีโดยใช้เครื่องมือแต่ละชนิด
รายงานการประเมินผลการดําเนินงานของ สกย. ปี 2553 หน้า 13
