Page 26 -
P. 26
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
6
เข้มงวดเอาจริงเอาจัง 1 และจะต้องมีการสร้างมาตรฐานของสินค้าเกษตรตั้งแต่ต้นทางถึงปลายทางหรือจากไร่
นาสู่โต๊ะอาหารเลยทีเดียว
ในการส่งออกสินค้าเกษตรผู้ผลิตและผู้ส่งออกจะต้องปฏิบัติตามมาตรฐานแบบบังคับที่กําหนดขึ้น
โดยหน่วยงานราชการของประเทศผู้นําเข้า เพื่อเป็นการควบคุมคุณภาพของสินค้า ปกป้ องสิ่งแวดล้อม และ
คุ้มครองผู้บริโภค กฎระเบียบเหล่านี้แตกต่างกันไปตามประเภทของสินค้าและตามแต่ละประเทศที่ส่งออก
และนําเข้า กฎระเบียบในบางประเทศจะอ้างอิงจากมาตรฐานสากล แต่ในบางประเทศก็พัฒนาขึ้นเองใน
ประเทศนั้นๆ สินค้าที่ไม่เป็นไปตามข้อกําหนดหรือมาตรฐานอาจจะถูกกักหรือถูกปฏิเสธโดยประเทศผู้นําเข้า
ได้ อาหารจะปลอดภัยได้ต้องเริ่มตั้งแต่กระบวนการผลิตที่ต้นนํ้าจากแปลงเกษตรกร ขณะที่หลายๆ ประเทศ
ได้กําหนดหลักเกณฑ์การผลิตที่ถูกต้อง ที่เรียกว่า การปฏิบัติตามมาตรฐานการเกษตรดีที่เหมาะสม (Good
Agricultural Practice - GAP) มาตรฐานนี้เป็นมาตรฐานสําหรับเกษตรกรเพราะครอบคลุมกระบวนการผลิต
ทางการเกษตรทั้งในแง่ของการใช้ปัจจัยการผลิต ไปจนถึงขั้นของการจําหน่ายผลผลิต (FAO, 2007)
การปฏิบัติทางการเกษตรดีที่เหมาะสม (GAP) (FAO, 2007, p. 35) หมายถึง “การปฏิบัติที่มุ่งจัดการ
ให้เกิดความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจและสังคมของกระบวนการในฟาร์ม ซึ่งจะมีผลทําให้อาหารและ
ผลผลิตทางการเกษตรมีคุณภาพและความปลอดภัย ” ซึ่งได้มีการพัฒนาเกณฑ์ข้อกําหนดของการปฏิบัติทาง
การเกษตรดีที่เหมาะสม รวมถึงมาตรฐานและระเบียบต่างๆ เป็นแนวทางการปฏิบัติเมื่อไม่กี่ปีมานี้ โดย
อุตสาหกรรมอาหาร องค์กรผู้ผลิต รัฐบาล และเอกชน โดยมีเป้ าหมายที่จะทําให้เกิดมาตรฐานการปฏิบัติการ
เกษตรในระดับฟาร์ม ทั้งนี้เนื่องจากฝ่ายต่างๆ ได้เล็งเห็นความสําคัญเกี่ยวกับคุณภาพและความปลอดภัยของ
อาหารที่ผลิตในประเทศต่างๆ ทั่วโลก
FAO (2007) ตั้งข้อสังเกตว่า แม้ว่ามาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรดีที่เหมาะสม (GAP) จะมี
ประโยชน์อยู่หลายเรื่อง เช่น เป็นการปรับปรุงผลผลิตให้มีคุณภาพและความปลอดภัย เป็นการสร้างโอกาส
ทางการตลาดใหม่สําหรับเกษตรกรและผู้ส่งออกในประเทศกําลังพัฒนา และลดความเสี่ยงเกี่ยวกับการใช้
สารเคมีทางการเกษตรที่ต้องห้าม ลดปัญหาสารเคมีตกค้างในผลผลิตเกินระดับเกณฑ์ข้อบังคับ (MRLs)
รวมถึงลดการปนเปื้อนของสารที่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค ในขณะเดียวกั นปัญหาที่ท้าทายในการทํา
การเกษตรตามระบบ GAP ก็คือ ต้นทุนการผลิตที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะค่าใช้จ่ายในการตรวจสารเคมีตกค้าง การ
จัดทําระบบเอกสารและการตรวจรับรอง
2.1.2 ทิศทางการกําหนดมาตรฐานความปลอดภัยของสินค้าเกษตรและอาหารในเวทีโลก
เพื่อชิงความได้เปรียบในเชิงการค้าในเวทีโลก ทั้งภาครัฐและเอกชนในประเทศผู้ส่งออกและ/หรือ
นําเข้าสินค้าเกษตรต่างเร่งพัฒนามาตรฐานความปลอดภัยของสินค้าเกษตรและอาหาร ตลอดจนพยายาม
เทียบเคียงมาตรฐานของตนกับมาตรฐานของสากล FAO (2007) ได้แบ่งมาตฐานสินค้าเกษตรออกเป็น 3
ระดับ ได้แก่ ระดับสากล (International) ระดับภูมิภาค (Regional) และระดับประเทศ (National)
