Page 107 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

พลวัตของความยากจน

ตารางที่ 4.15 (ต่อ)

จนครั้งคราว

จนเรื้อรัง ออกจาก เข้าสู่ ไม่เคยจน รวม
ความจน ความจน

2531 2552 2531 2552 2531 2552 2531 2552 2531 2552
สัดส่วนสมาชิกครัวเรือน (%)

0-14 27.0 22.0 30.0 14.0 35.0 16.0 22.0 10.0 28.0 13.0
15-59 63.0 37.0 62.0 59.0 65.0 47.0 65.0 62.0 60.0 59.0

60+ 10.0 41.0 8.0 27.0 18.0 37.0 13.0 28.0 13.0 30.0
อัตราภาระพึ่งพิง 65.5 149.6 62.7 60.0 74.6 101.8 54.8 55.8 62.5 74.6
(%)

ที่มา: ข้อมูลจากการสำรวจ

นอกจากนี้ยังมีการเปลี่ยนแปลงอายุเฉลี่ยของหัวหน้าครัวเรือนที่เพิ่มขึ้นน้อยกว่ากลุ่ม
ครัวเรือนที่เข้าสู่ความยากจน และเมื่อพิจารณาสมาชิกครัวเรือนแยกตามวัยพบว่า ครัวเรือนที่
กลับเข้าสู่ความยากจนมีอัตราส่วนภาระพึ่งพิงเพิ่มขึ้นมากโดยเป็นผลจากจำนวนสมาชิกในวัยชรา
สูงขึ้น ในขณะที่สมาชิกในวัยแรงงานที่ต้องหาเลี้ยงครอบครัวกลับมีสัดส่วนลดลงมาก สะท้อนให้
เห็นว่าปัจจัยทางด้านวัฏจักรชีวิตมีผลต่อพลวัตความยากจนของครัวเรือน

4.5.2 ทุนทรัพยากรมนุษย์และแรงงาน (human capital)

จากข้อมูลที่ได้จากการศึกษานี้ พบว่าในปี 2552 ทุกครัวเรือนจะมีระดับการศึกษาเฉลี่ย
เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปี 2531 แต่ครัวเรือนกลุ่มยากจนเรื้อรังมีระดับการศึกษาเฉลี่ยของหัวหน้า
ครัวเรือนและการศึกษาของสมาชิกในวัยแรงงานอยู่ในระดับต่ำกว่าครัวเรือนกลุ่มอื่น และต่ำกว่ากลุ่ม
ไม่เคยยากจนเกือบ 1.5 เท่า ส่วนต่างระหว่างกลุ่มนี้ส่วนหนึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความแตกต่างใน
การลงทุนทางการศึกษาเพื่อพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของไทยและความเหลื่อมล้ำในการได้รับการ
ศึกษา เมื่อจำแนกสมาชิกในวัยกำลังแรงงานตามลำดับชั้นการจบการศึกษาแล้ว จะพบว่าครัวเรือน
ยากจนเรื้อรังส่วนใหญ่มีสัดส่วนผู้ที่อยู่ในระดับต่ำกว่าประถมศึกษามากกว่ากลุ่มยากจนครั้งคราว
และสัดส่วนสมาชิกที่จบในระดับสูงกว่ามัธยมศึกษาตอนต้นมีสัดส่วนน้อยที่สุดเมื่อเทียบกับ
กลุ่มยากจนอื่น (ตารางที่ 4.16)

106 สถาบันคลังสมองของชาติ