Page 103 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

พลวัตของความยากจน

ตารางที่ 4.13 (ต่อ)

(%) ทั้งประเทศ ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

2531 2552 2531 2552 2531 2552
เส้นความยากจน* 557 1488 645 1563 500 1452
(บาทต่อคนต่อเดือน)

หมายเหตุ * ตัวเลขในวงเล็บแสดงข้อมูลดัชนีความยากจนในพื้นที่ชนบท ซึ่งเป็นข้อมูลของประเทศที่เผยแพร่อย่าง
เป็นทางการ โดยสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (2553)
ที่มา: ข้อมูลจากการสำรวจ

4.4.2 รูปแบบพลวัตความยากจน

โดยทั่วไป รูปแบบพลวัตความยากจนสามารถคำนวณหาได้จากการวิเคราะห์เมตริกซ์
การเปลี่ยนผ่าน (transition matrix analysis) โดยเริ่มจากการคำนวณฐานะความยากจนของ
แต่ละครัวเรือนในปี 2531 และปี 2552 แล้วนำมาสร้างเมตริกซ์เปรียบเทียบระหว่างสองช่วงเวลา
ซึ่งผลจากการวิเคราะห์จะสามารถแบ่งความยากจนออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่

• กลุ่มจนเรื้อรัง (chronic poor) ได้แก่ ครัวเรือนที่ตกอยู่ในความยากจนทั้งในปี 2531
และ 2552

• กลุ่มออกจากความยากจน (move out of poverty) ได้แก่ ครัวเรือนที่อยู่ในความ
ยากจนปี 2531 แต่ไม่อยู่ในความยากจนปี 2552

• กลุ่มเข้าสู่ความยากจน (move into poverty) ได้แก่ ครัวเรือนที่ไม่อยู่ในความยากจน
ปี 2531 แต่ตกอยู่ในความยากจนปี 2552
• กลุ่มไม่เคยจน (never poor) ได้แก่ ครัวเรือนที่ไม่อยู่ในความยากจนทั้งในปี 2531 และ
2552

จากผลการวิเคราะห์ จะได้รูปแบบพลวัตความยากจน คือ ร้อยละ 10 ของครัวเรือนเป็น
ครัวเรือนยากจนเรื้อรัง (chronic poor) นั่นคือตกอยู่ในความยากจนทั้งปี 2531 และ 2552
ในขณะที่ครัวเรือนส่วนใหญ่ประมาณร้อยละ 50 เป็นครัวเรือนยากจนชั่วคราว (transient poor)
นั่นคือตกอยู่ในความยากจนในปี 2531 หรือ 2552 ปีใดปีหนึ่ง โดยร้อยละ 42 เป็นครัวเรือนที่
สามารถออกจากความยากจนได้ (moving out of poverty) และร้อยละ 8 เป็นครัวเรือนที่กลับเข้าสู่

102 สถาบันคลังสมองของชาติ