Page 79 -
P. 79
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
6.3 คำคม หรือคำกล่าวอื่นๆ เกี่ยวกับการคัดเลือก
ควาย
(1) “ควายตู้มักซน คนจนมักเว่า”: (บุญโลม,
2553) (มัก: ชอบ, ซน: ชน, เว่า หรือ เว้า: พูด)
ควายตู้ คือควายเขาทุย ส่วนใหญ่เขาจะสั้น ชี้
ออกด้านข้าง โค้งลงดิน หรือม้วนเข้าหาตัว ปลายที่แหลมจึง
ไม่สามารถใช้เป็นอาวุธไปขวิดหรือชนควายตัวอื่นให้บาดเจ็บ
ได้ แต่มีนิสัยชอบหาเรื่องชนกับควายตัวอื่นๆ หรือชนควาย
เล็ก รวมทั้งชอบขวิดดิน ขวิดต้นไม้ นัยว่าเป็นการอวดตัว
เองหรือหลงตัวเอง เพื่อข่มควายตัวอื่นๆ เหมือนคนมีปมด้อย
ที่มักชอบพูดจาอวดตัวเอง(ความจริงไม่มีอะไรที่จะอวด)
ข้อสังเกต มีความสอดคล้องกันของปราชญ์
ชาวบ้านหลายแหล่ง ที่ระบุว่าควายเขาตู้หรือเขาทุย มักจะ
อ้วนเป็นพิเศษ แม้ในหน้าแล้งที่ควายทั่วไปจะผอม ซึ่งเป็น
ประเด็นที่ควรศึกษาวิจัยเพิ่มเติม(ผู้เขียน)
ควายเขางอบลงหุ้มคางถือเป็นลักษณะ
ดีเรียก กอดเงิน กอดทอง (ทองใบ, 2533)
(2) “ดูควายให้ดูหาง ดูนางให้ดูหน้า (ดูแม่)”: (คำ, 2553)
ดูควายให้ดูหาง: ควายที่เหง้าหางใหญ่ หางยาวสมบูรณ์ จะเป็นควายที่จะมีการเจริญเติบโต
ดี และถ้าจะให้แน่ใจก็ต้องดูไปถึงแม่ คือต้องสืบประวัติ เช่น การให้ลูกและลักษณะนิสัย (เรื่องหางควาย
ปราชญ์ทุกพื้นที่ มีความเห็นที่สอดคล้องตรงกัน ว่าขนาดหางมีความสัมพันธ์กับอัตราการเจริญเติบโต
ของควายโดยตรง)
การคัดเลือกควายไทย ภูมิปัญญา 69 การคัดเลือกควายไทย
