Page 56 -
P. 56
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ข. สัณฐานเหมือนกาบปลีกล้วย (ดอกกล้วย)
หรือกาบดอกบัวหลวง หรือบางท่านเรียกว่าเหมือนกีบม้า
จะคลอดลูกง่าย เลี้ยงลูกดี
ฃ. สัณฐานเหมือนใบพลู จะให้ลูกดี
ค. สัณฐานเหมือนใบโพธิ์ เรียก แบบสามชั้น(สุร
ชัย, บุญยิ่ง, 2553) จะมีรอยย่นเป็นชั้น เหมือนรอยหยัก
ของใบโพธิ์ แสดงว่ามีความยืดหยุ่นมาก เวลาคลอดลูก
อวัยวะเพศจะไม่มีปัญหาการฉีกขาด
ฅ. ถ้ามีสัณฐานเหมือนกระจุกดอกจาน หรือ
ปลีกล้วย บัวหลวง เหมือนขุยปู(คือดินที่ปูขุดรูแล้วนำมากองปิดปากรูไว้) เวลา
คลอดลูกอวัยวะเพศมักจะฉีกขาด มีหนอนเจาะ (คำอธิบาย
เพิ่มเติม: คือสัณฐานไม่เป็นรูปสามเหลี่ยม ทำให้มีการขยาย
ตัวได้น้อย คลอดลูกลำบาก)
ใบโพธิ์ ใบพลู
ฆ. อวัยวะเพศ ที่มีสัณฐานเล็ก บัวหลวง, กีบม้า จักจั่น ใบพลู
แต่มีส่วนนูนเด่นออกมา ส่วนปลายงอน
ขึ้นเล็กน้อย เรียกภาษาชาวบ้านว่างอย
ฝั่ง(นั่งฝั่ง) หางจะปิดอวัยวะเพศไม่มิด
ประกอบกับมีหัวนมสั้น ปลายอวัยวะเพศมี
สีแดง เป็นควายที่เลี้ยงลูกไม่ดี ลูกมักจะ
ตาย และเมื่อให้ลูกแล้ว 1-2 ตัว ก็จะเป็น ลักษณะที่ดี
หมัน หรือผสมไม่ติด (จำปา,คำ,บัวโลม,
2553) แต่ถ้ามีสัณฐานเหมือนก้นแมลง ลักษณะที่ไม่ดี: งอยฝั่ง
จักจั่น คืออวัยวะเพศเล็ก แต่ปลายไม่งอ
ขึ้น หางปิดสนิท ลักษณะนี้กลับจะคลอด
ลูกดี ไม่มีปัญหาการฉีกขาดของอวัยวะ
เพศ และไม่ต้องรักษาแผล (คำ, 2553)
ภูมิปัญญา 46 การคัดเลือกควายไทย ภูมิปัญญา
