Page 7 -

ิ
ิ
ุ
ั
์
ื
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสเฉลมพระเกียรต สมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
ิ
ิ
4

การเคลื่อนที่และหมุนในแกนตั้ง (vertical axis) เป็นการเลื่อนไปทางด้านบน-ล่าง (superior-
inferior translation) ซึ่งได้แก่ การกดและแยกจากกัน (compression-distraction) ของกระดูกขอเข่า
้
หรือหมุนรอบแกนตั้งของกระดูก tibia ได้แก่ หมุนเข้าใน-ออกนอก (internal-external rotation) ซึ่งจะ
สามารถหมุนแบบ active rotation ได้ 30 องศาและทำได้เฉพาะในขณะงอเข่าเท่านั้น

การเคลื่อนที่และหมุนในแกนหน้า-หลัง (anterior-posterior axis) เป็นการไถลของกระดูกข้อเข่า
ไปทางด้านหน้า-หลัง (anterior-posterior translation) หรือหมุนรอบแกนหน้า-หลัง ได้แก การกาง-หุบ
่
เข่า (abduction-adduction) เข่าสามารถเคลื่อนที่ในแกนนี้ได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น แต่การงอเข่าทำให้
ิ่
สามารถเพมระยะการกางและหุบเข่า (abduction-adduction) ได้ถึง 30 องศา

ระยะการหมุน (range of Motion) ของข้อต่อ tibiofemoral
ระยะการหมุนของข้อต่อ tibiofemoral รอบแกนด้านใน-นอก หรือในระนาบด้านข้าง จากท่า

เหยียดเข่าสุด (full extension) ที่ 0 องศา ไปยังท่างอเข่าสุด (full flexion) เท่ากับ 140 องศา โดยใน
การงอเข่าช่วง 0 – 10 องศา เกิดจากการหมุน (rolling) ของ femoral condyles เมื่องอเข่าอยู่ในช่วง

10 - 140 องศา femoral condyles จะไถล (sliding) ไปบน tibial plateau (ภาพที่ 3C)

ภาพที่ 3 a) การหมุนของ femoral

condyles เพียงอย่างเดียว จะทำให้

กระดูก femur หลุดออกจาก tibia
ในขณะงอเข่าสุด b) การไถลของ

femoral condyles เพียงอย่างเดียง
จะทำให้กระดูก femur ชนกับ tibia

(impingement) ในขณะงอเข่า c) การไถลไปข้างหน้าร่วมกับการหมุนมาทางด้านหลังของ femoral

condyles ช่วยให้สามารถงอเข่าได้สุด
ที่มา Affatato, S. Biomechanics of the knee. In Surgical Techniques in Total Knee

Arthroplasty (TKA) and Alternative Procedures. Elsevier, 2015

Screw home mechanism

การที่ medial femoral condyle ของกระดูก femur มีส่วนโค้งที่มากกว่า lateral femoral
condyle ดังนั้น การเหยียดเข่าจากท่างอเข่าที่มุม 30 องศา จะทำให้กระดูก tibia หมุนออกนอก

(external rotation) เมื่อเทียบกับแกนของกระดูก femur ซึ่งช่วย lock ข้อเข่าให้เกิดความมั่นคงมากขึ้น

Clinical Biomechanics of Knee ผศ.ดร.สิริพร ศศิมณฑลกุล