Page 66 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช

arable land พื้นที่เพำะปลูก : พื้นที่เหมาะแก่การเพาะปลูก ใช้ปลูกพืชได้เกือบตลอดปี อาจเว้นเฉพาะ
ช่วงที่สภาพอากาศไม่เหมาะสม ทั้งนี้ไม่รวมพื้นที่ซึ่ง (1) มีพืชยืนต้นและพืชธรรมชาติปกคลุมอย่าง
ถาวร และ (2) มีศักยภาพในการผลิตพืชแต่ยังไม่ได้พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานส�าหรับการปลูกพืช
arbuscul อำร์บัสคูล : โครงสร้างแลกเปลี่ยนอาหารของเชื้อราไมคอร์ไรซา ซึ่งสร้างในเซลล์ราก มีการ

แตกกิ่งก้านคล้ายรากไม้ เชื้อราใช้ส่วนนี้ในการส่งผ่านธาตุอาหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งฟอสฟอรัส
ไปให้เซลล์รากพืช ขณะเดียวกันก็รับซูโครสจากเซลล์รากพืชมาเป็นแหล่งพลังงาน
aromatic อะโรมำติก : เกี่ยวกับสารที่มีวงแหวนเบนซีน หรือสารไฮโดรคาร์บอนซึ่งประกอบด้วยวงแหวน
ที่ไม่อิ่มตัว หนึ่งหรือมากกว่าหนึ่งวง เช่น เบนซีน (C H ) ซึ่งเป็นวงแหวนมีคาร์บอน 6 อะตอม
6 6
พันธะคู่ (double bond) จ�านวน 3 พันธะ (aroma, L: มีกลิ่นหอม)
aromatic amino acid กรดอะมิโนอะโรแมติก : กรดอะมิโนที่มีโซ่ข้างเป็นวงแหวน เช่น ฟีนิลอาลานีน
(phenylalanine) ไทโรซีน (tyrosine) และ ทริปโตเฟน (tryptophan) ในการสังเคราะห์ใช้
เอนไซม์ที่ต้องการแมงกานีสเป็นโคแฟกเตอร์

arsenic สำรหนู : ธาตุล�าดับที่ 33 สัญลักษณ์ As จัดเป็นธาตุพิษซึ่งอาจเจือปนอยู่ในหินฟอสเฟตจาก
บางแหล่ง ในปริมาณเล็กน้อย พบในผลิตภัณฑ์ปุ๋ยน้อยมาก ปุ๋ยอินทรีย์ที่ขออนุญาตขึ้นทะเบียน
ต้องมีสารหนูไม่เกิน 50 มก./กก.
artificial manure ปุ๋ยหมัก : ดูค�าอธิบายใน compost

ascorbic acid กรดแอสคอร์บิก : ชื่อเคมีของวิตามินซี (vitamin C)
ash เถ้ำ : สิ่งที่เหลือจากการเผาสารอินทรีย์ เถ้าจากการเผาซากพืชและเศษไม้ มีโพแทสเซียมค่อนข้าง
มาก (ดู fly ash ประกอบ)
assimilation กำรใช้ประโยชน์ : กระบวนการที่สิ่งมีชีวิตเปลี่ยนสารอาหารซึ่งเซลล์ได้รับไปเป็นองค์ประกอบ

ในโมเลกุลสารอินทรีย์ในโพรโทพลาซึม เช่น การเปลี่ยนแอมโมเนียมไอออนที่รากดูดเข้ามาในเซลล์
ไปเป็นกรดอะมิโนส�าหรับสังเคราะห์โปรตีน
assimilatory reduction กำรรีดิวซ์ก่อนใช้ประโยชน์ : กระบวนการที่เซลล์พืชน�าไนเทรตไอออนและ
ซัลเฟตไอออนที่ดูดมาได้ ไปรีดิวซ์ก่อนที่จะใช้ในการสังเคราะห์สารอินทรีย์ (ดู nitrate assimilation

และ sulfate assimilation ประกอบ)
asymmetry อสมมำตร : โมเลกุลซึ่งอะตอมที่อยู่ตรงกลาง มีพันธะกับอะตอมหรือกลุ่มอะตอมทั้ง 4 ด้าน
ที่ไม่เหมือนกัน 4 อะตอม หรือ 4 กลุ่ม
atmosphere บรรยำกำศ : (1) อากาศหรือแก๊สที่ปกคลุมผิวโลก (2) หน่วยความดันซึ่งเท่ากับ 760

มิลลิเมตรปรอท (mmHg) โดย 1 บรรยากาศ = 1.01325 bar และ 1 bar = 100,000 pascals
atmospheric nitrogen ไนโตรเจนในบรรยำกำศ : ไนโตรเจนโมเลกุล (N , dinitrogen) ในอากาศ
2
มีสถานะเป็นก๊าซ ความเข้มข้น 78%
atmospheric nitrogen fixation กำรตรึงไนโตรเจนจำกบรรยำกำศ : การเปลี่ยนแปลงธาตุไนโตรเจน

66 40 ปี
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย