Page 61 -
P. 61
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช
amylase อะไมเลส : เอนไซม์ย่อยแป้ง ท�าหน้าที่ไฮโดรไลส์พันธะในโมเลกุลของแป้ง ท�าให้มีขนาด
โมเลกุลเล็กลง ได้โอลิโกแซ็กคาไรด์ ไดแซ็กคาไรด์ และโมโนแซ็กคาไรด์ (amyl, L: แป้ง)
amyloplast อะไมโลพลำสต์ : พลาสทิด (plastid) ของพืช ท�าหน้าที่สังเคราะห์และเก็บคาร์โบไฮเดรต
ในลักษณะเม็ดแป้ง พบพลาสทิดในเซลล์สะสมอาหาร (amyl-, L: แป้ง ; -plast, L: รูปทรง
หรือสัณฐาน)
anaerobic ไม่ใช้ออกซิเจน : คุณศัพท์ขยายปฏิกิริยาหนึ่งหรือหลายปฏิกิริยา หรือกระบวนการที่ไม่ใช้
ออกซิเจน เช่น anaerobic respiration (การหายใจไม่ใช้ออกซิเจน)
anabolism กระบวนกำรสร้ำง : วิถีเมแทบอลิซึมซึ่งสร้างโมเลกุลใหญ่ขึ้นมาจากโมเลกุลเล็ก ปฏิกิริยา
เหล่านี้ต้องอาศัยพลังงานจาก ATP (ana-, L: เพิ่มขึ้น, เกิดขึ้น)
analysis (1) กำรวิเครำะห์ : กิจกรรมการแยกสารหนึ่งออกเป็นส่วน ๆ เพื่อหาชนิดและปริมาณของ
สิ่งที่เป็นองค์ประกอบ เช่น การวิเคราะห์พืช เพื่อหาปริมาณธาตุอาหารที่เนื้อเยื่อพืชสะสมไว้
การวิเคราะห์ปุ๋ย เพื่อหาองค์ประกอบของปุ๋ยว่าประกอบด้วยธาตุใดบ้าง แต่ละธาตุมีความเข้มข้น
เท่าใด (ana-, L: เกิดขึ้น; -lysis, L: แยกออกหรือสลาย)
analysis (2) ผลกำรวิเครำะห์ : ผลที่ได้จากการวิเคราะห์ เช่น ผลการวิเคราะห์ N P K ในปุ๋ยตามวิธี
ที่กฎหมายก�าหนด บอกเป็นร้อยละโดยน�้าหนัก
androecium วงเกสรเพศผู้ : เกสรเพศผู้ (stamen) ที่เรียงกันอยู่ในดอกหนึ่ง ประกอบด้วยจ�านวน
แตกต่างกันตามชนิดพืช เกสรเพศผู้ ประกอบด้วยอับเรณู (anther) ซึ่งมีละอองเรณู (pollen
grain) อยู่ภายใน และก้านชูอับเรณู (filament) ที่ยกอับเรณูให้อยู่ในระดับที่เหมาะกับการถ่าย
เรณูลงบนยอดเกสรเพศเมีย (andro-, G: เพศชาย; androecium, G: บ้านผู้ชาย)
angiosperm พืชดอก : พืชซึ่งมีดอกและเมล็ดพัฒนาในรังไข่ (angion, G: ที่บรรจุ; sperma, G: เมล็ด)
angle of repose มุมทรงตัว : มุมซึ่งเกิดจากความลาดเอียงของกองปุ๋ยกับแนวระดับ เมื่อกองปุ๋ยเม็ด
หรือปุ๋ยผงอยู่ในภาวะสมดุล (ภาพที่ A6) ความส�าคัญของค่ามุมทรงตัว ก็คือ อัตราการลื่นไหล
ของปุ๋ยตามท่อในเครื่องหว่านปุ๋ย เป็นปฏิภาคส่วนกลับกับค่าของมุมทรงตัวของปุ๋ยนั้น (repose
แปลว่า พักผ่อน, ตั้งอยู่, ลักษณะสงบ)
ภำพที่ A6 มุมทรงตัว (angle of repose) เป็นมุมระหว่างแนวราบกับด้านเอียงของกองปุ๋ย
ที่มา: https://en.wikipedia.org/wiki/Angle_of_repose
40 ปี 61
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย
