Page 65 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช

apparent nutrient recovery efficiency ประสิทธิภำพกำรดูดธำตุอำหำรจำกปุ๋ย : อัตราส่วน
ของปริมาณธาตุอาหารจากปุ๋ยที่พืชดูดมาได้ กับปริมาณธาตุอาหารในปุ๋ยที่ใส่ หากคูณด้วยร้อย
จะได้อัตราร้อยละ ซึ่งหมายถึงน�้าหนักของธาตุอาหารที่พืชดูดได้จากปุ๋ย เมื่อมีธาตุอาหารที่ใส่
หนึ่งร้อยหน่วย ดู agronomic efficiency และ physiological efficiency ประกอบ
apparent specific gravity ควำมถ่วงจ�ำเพำะปรำกฏ : ค่าที่ได้จากการน�าน�้าหนักปุ๋ยมาหารด้วย
น�้าหนักของน�้าซึ่งมีปริมาตรเท่ากับปุ๋ย ใช้หน่วยกรัมต่อลูกบาศก์เซนติเมตรหรือปอนด์ต่อลูกบาศก์ฟุต

ค่านี้แปรปรวนไปตามปัจจัยต่าง ๆ เช่น การอัดตัว ขนาด และรูปร่างของอนุภาคปุ๋ย (ความหมาย
เหมือนกับ bulk density เปรียบเทียบกับ true density และ particle density)
application กำรใส่ : การให้ปุ๋ยแก่พืชโดยวิธีใดวิธีหนึ่ง ได้แก่ การใส่ในดินและการฉีดพ่นทางใบ
application rate อัตรำที่ใส่ : น�้าหนักปุ๋ย (หรือน�้าหนักธาตุอาหาร) ที่ใส่ในหนึ่งหน่วยพื้นที่

approved fertilizer grade เกรดปุ๋ยขึ้นทะเบียน สูตรปุ๋ยขึ้นทะเบียน : เกรด (สูตร) ปุ๋ยที่ทางราชการ
ตรวจสอบแล้วว่าถูกต้องและออกเอกสารรับรองการขึ้นทะเบียนให้
aqua ammonia น�้ำแอมโมเนีย : สารละลายแอมโมเนียที่มีน�้าเป็นตัวท�าละลาย ดูค�าอธิบายใน ammonia
liquor (aqua, L: น�้า)
aquaporin ช่องผ่ำนของน�้ำ : โปรตีนขนส่งชนิดหนึ่งมีน�้าหมักโมเลกุล 28 กิโลดาลตัน (kD) พบใน
เยื่อหุ้มเซลล์และเยื่อหุ้มอวัยวะเซลล์ ท�าหน้าที่ขนส่งน�้าหรือตัวละลายโมเลกุลเล็ก ๆ ที่ไม่มีประจุ

เช่น ยูเรีย กรดบอริก กรดซิลิซิก แอมโมเนียและคาร์บอนไดออกไซด์
Arabidopsis อะรำบิดอพซิส : ชื่อสกุล (genus) ของ Thale Cress หรือ mouse-ear cress (ภาพที่ A8)
ซึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ Arabidopsis thaliana เป็นพืชขนาดเล็ก อายุเพียง 5-8 สัปดาห์ เหมาะสม
ในการใช้เป็นตัวแบบ เพื่อศึกษาด้านชีววิทยาโมเลกุลของพืช รวมทั้งเรื่องยีนที่ควบคุมการสร้าง
โปรตีนขนส่งธาตุอาหาร เนื่องจากได้มีการศึกษาจีโนมอย่างสมบูรณ์ พบว่า มีจีโนมของนิวเคลียส

(nuclear genome) ขนาดเล็กเพียง 157 megabase pair (บางรายงานระบุว่า 125 และ 135
megabase pair) จ�านวน 5 โครโมโซม มียีนประมาณ 27,000 ยีน ซึ่งควบคุมการสร้างโปรตีน
35,000 ชนิด

ภำพที่ A8 Thale Cress หรือ mouse-ear cress (Arabidopsis thaliana)
ที่มา: https://en.citizendium.org/wiki/Arabidopsis_thaliana_(Thale_Cress)

40 ปี 65
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย