Page 62 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช

anhydride แอนไฮดรำยด์ : สารซึ่งเป็นอนุพันธ์ของกรดหรือเบส โดยขจัดโมเลกุลของน�้าออกจากกรด
หรือเบส ใช้เรียกออกไซด์ซึ่งเมื่อท�าปฏิกิริยากับน�้าจะได้กรดหรือเบส เช่น P O เป็นแอนไฮดรายด์
2 5
ของ H PO , K O เป็นแอนไฮดรายด์ของ KOH และ CaO เป็นแอนไฮดรายด์ของ Ca(OH) มีการ
2
4
3
2
ใช้แอนไฮดรายด์เป็นหน่วยในการบอกปริมาณธาตุอาหารในปุ๋ย เช่น %P O , %K O, %CaO
2
2 5
anhydrite แอนไฮไดรต์ : ชื่อสามัญของ CaSO ซึ่งปราศจากน�้าผลึก (ดู calcium sulfate ประกอบ)
4
anhydrous แอนไฮดรัส : ชื่อที่ใช้เรียกสารอนินทรีย์ ซึ่งปรกติมีโมเลกุลของน�้าผลึก แต่ได้สูญเสีย
น�้าผลึกไปแล้ว เช่น CaSO เป็นแอนไฮดรัสของ CaSO .5H O
2
4
4
anhydrous -ปรำศจำกน�้ำ : คุณศัพท์มีความหมายว่า “-ปราศจากน�้า” เช่น anhydrous ammonia
(an, G: ไม่มี: hydro, G: น�้า)
anhydrous ammonia แอนไฮดรัสแอมโมเนีย, แอมโมเนียปรำศจำกน�้ำ : แอมโมเนีย (NH ) สถานะ
3
ของเหลว ได้จากการท�าให้แอมโมเนียสถานะแก๊สเป็นของเหลวเพื่อลดปริมาตร บรรจุในถังได้และ
สะดวกส�าหรับการขนส่ง ท�าได้ 3 วิธี คือ (1) ลดอุณหภูมิอย่างเดียว คือ ลดอุณหภูมิให้ได้ -33

ถึง -38 องศาเซลเซียส (2) ลดอุณหภูมิร่วมกับเพิ่มความดัน คือ ลดอุณหภูมิให้ได้ 0 ถึง 5
องศาเซลเซียส และเพิ่มความดันเป็น 400-500 กิโลพาสคาล และ (3) เพิ่มความดันอย่างเดียว
คือ อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส เพิ่มความดันเป็น 1,000-2,000 กิโลพาสคาล
animal manure; farmyard manure ปุ๋ยคอก : สิ่งขับถ่ายของสัตว์ ได้แก่ อุจจาระ ปัสสาวะ

รวมทั้งเศษฟาง อาหารสัตว์ที่ร่วงหล่น ตลอดจนวัสดุอื่น ๆ ที่ปะปนในมูลสัตว์
-
2-
3-
anion แอนไอออน : ไอออนในสารละลายที่มีประจุลบ เช่น HO, CO , PO เมื่อสลายเกลือด้วยไฟฟ้า
3
4
แอนไอออนจะเคลื่อนไปที่ขั้วแอโนด (anode)
anion channel ช่องแอนไอออน : โปรตีนขนส่งประเภทช่องผ่าน อยู่ในเยื่อ ท�าหน้าที่ขนส่งแอนไอออน
(เช่น ไนเทรตไอออน ซัลเฟตไอออน ฯลฯ) ผ่านเยื่ออย่างรวดเร็ว พบช่องผ่านแอนไอออนใน
เยื่อหุ้มเซลล์และเยื่อหุ้มอวัยวะเซลล์ (ดู organelles ประกอบ)
anion exchange กำรแลกเปลี่ยนแอนไอออน : การแลกเปลี่ยนที่ระหว่างแอนไอออนชนิดหนึ่ง
ในสารละลายดิน กับแอนไอออนอีกชนิดหนึ่งซึ่งดูดซับอยู่กับประจุบวกบนผิวของดินเหนียว เช่น

ระหว่าง H PO กับ F และ NO กับ Cl -
-
-
-
4
2
3
annual application กำรใส่รำยปี : ระบบการใส่ปุ๋ยเพื่อให้ธาตุอาหารเพียงพอส�าหรับพืชที่ปลูกในช่วง
เวลา 1 ปี
annual plant พืชปีเดียว : พืชที่ครบวงจรชีวิตภายในฤดูปลูกเดียวหรือปีเดียว เปรียบเทียบกับ biennial
plant (พืชสองปี) และ perennial plant (พืชหลายปี หรือพืชยืนต้น)
Ångstrom อังสตรอม : หน่วยความยาว 1 อังสตรอมเท่ากับ 10 เมตร ปัจจุบันไม่ใช้แล้ว (10 อังสตรอม
-10
= 1 นาโนเมตร = 10 เมตร)
-9
antagonism of elements ภำวะปฏิปักษ์ของธำตุ : อันตรกิริยา (interaction) เชิงลบเมื่ออยู่รวมกัน

62 40 ปี
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย