Page 56 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

พจนานุกรมศัพท์ปุ๋ยและธาตุอาหารพืช

allelopathics สำรแอลลีโลพำทิก : สารฟีโนลิกประเภทหนึ่ง ที่รากพืชขับออกมาหรือชะละลายออก
จากใบ มีผลยับยั้งการเจริญเติบโตของพืชข้างเคียง เป็นกลยุทธ์ของพืชนั้นเพื่อเอาชนะพืชอื่นที่อยู่
รอบข้างในด้านการรับแสงและการใช้ธาตุอาหารจากดิน
allelopathy แอลลีโลพำที : ปรากฏการณ์ที่พืชชนิดหนึ่งขับสารเคมีออกมายับยั้งการเจริญเติบโตของ

พืชอีกชนิดหนึ่ง
alley cropping กำรปลูกพืชสลับแถว : การปลูกพืชตามแนวระดับขวางความลาดชันของพื้นที่ โดยใช้
พืชล้มลุกสลับกับพืชยืนต้นหรือไม้พุ่ม เป็นมาตรการหนึ่งของการอนุรักษ์ดิน
alliine อัลลิอีน : สารอินทรีย์มีก�ามะถันเป็นองค์ประกอบ สังเคราะห์ในพืชสกุล Allium เมื่อแตกตัว

ให้สารระเหยซึ่งเป็นกลิ่นเฉพาะของพืช สารนี้ช่วยป้องกันโรคและแมลงศัตรูพืช และเป็นสารต้าน
ออกซิเดชัน
alternative agriculture เกษตรกรรมทำงเลือก : การเกษตรแบบอื่นที่มิใช่เกษตรกรรมตามแบบแผน
(conventional agriculture) ทั่วไป แต่เน้นการใช้ปัจจัยการผลิตจากธรรมชาติ ได้แก่ เกษตร

อินทรีย์และเกษตรธรรมชาติ (ดูความหมายของ conventional agriculture)
alumina อะลูมินำ : อะลูมินัมออกไซด์ (Al O ) พบเจือปนอยู่ในหินฟอสเฟตร่วมกับเหล็กและสิ่งเจือปน
2 3
อื่น ๆ ถ้ามีปริมาณสูงท�าให้ประสิทธิภาพของการผลิตกรดฟอสฟอริกลดลง
aluminum อะลูมินัม : ธาตุพวกโลหะที่อ่อนและเบา ศัพท์บัญญัติ คือ “อะลูมิเนียม หรืออะลูมินัม”

สัญลักษณ์ธาตุ Al เลขอะตอม 13 น�้าหนักอะตอม 26.98 เป็นธาตุเสริมประโยชน์ของพืชบางชนิด
เช่น Eucalyptus gummifera Hochr.
aluminum accumulators พืชสะสมอะลูมินัม : พืชที่เจริญเติบโตได้ในดินที่มีอะลูมินัมสูงและสะสม
ธาตุนี้ในเนื้อเยื่อตั้งแต่ 1,000 มก./กก. ขึ้นไป

aluminum avoidance พืชเลี่ยงพิษจำกอะลูมินัม : พืชที่เจริญเติบโตได้ในดินที่มีอะลูมินัมสูง เนื่องจาก
รากดูดธาตุนี้น้อย หรือขับส่วนที่ดูดได้ออกไปจากราก
aluminum extruders พืชขับอะลูมินัม : พืชเลี่ยงพิษจากอะลูมินัมแบบหนึ่ง ด้วยกลไกการขับธาตุนี้
ที่รากดูดได้กลับคืนสู่ดิน

aluminum phosphate อะลูมินัมฟอสเฟต : สิ่งเจือปนที่พบทั่วไปในหินฟอสเฟต สูตรเคมี AlPO เป็น
4
ผลปฏิกิริยาระหว่างอะลูมินัมของแร่ดินเหนียวกับอนุมูลฟอสเฟตในหินฟอสเฟต เกลือนี้ละลายน�้า
ยากมาก จึงมีผลเสีย 2 ประการ คือ (1) เมื่อใช้หินฟอสเฟตบดใส่ในดินโดยตรง อะลูมินัมฟอสเฟต
ที่เจือปนไม่เป็นประโยชน์ต่อพืช และ (2) เมื่อใช้หินฟอสเฟตในอุตสาหกรรมการผลิตปุ๋ย หากมี
อะลูมินัมฟอสเฟตเจือปนอยู่มาก จะเป็นหินฟอสเฟตคุณภาพต�่า เนื่องจากปุ๋ยซูเปอร์ฟอสเฟตที่ผลิต

จากหินฟอสเฟตเกรดนี้ มีลักษณะชื้นและเหนียวหนืด (ดู leached zone ore ประกอบ)
aluminum sulfate อะลูมินัมซัลเฟต : เกลือซึ่งผลิตได้จากปฏิกิริยาระหว่าง bauxite กับกรดซัลฟิวริก
สูตรเคมี Al (SO ) .18H O เป็นเกลือที่ละลายน�้าง่ายและใช้ประโยชน์ได้ดังนี้ คือ (1) ใส่ใน
2
4 3
2
56 40 ปี
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย