Page 16 -
P. 16
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
12
รูปที่ 2.3: การส่งผ่านราคาที่ไม่สมมาตรทั้งในด้านขนาดและความเร็วของการปรับราคา
ราคา
ระยะเวลา
ทฤษฎีเศรษฐศาสตร์พยายามอธิบายสาเหตุที่ทำให้กลไกการส่งผ่านราคาที่ไม่สมมาตรในห่วงโซ่อุปทานว่า
เกิดจากความไม่สมบูรณ์ของตลาด โดยมุ่งเน้นไปยัง อำนาจเหนือตลาดของผู้ซื้อและผู้ขาย (market power)
ต้นทุนในการปรับตัว (adjustment cost) และสาเหตุอื่นๆ เช่น มาตรการแทรกแซงตลาดของรัฐ ความไม่สมมาตร
ของข้อมูลข่าวสารระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย การบริหารจัดการสินค้าคงคลัง เป็นต้น โดยแยกอธิบายได้ดังนี้
2.1.1 อำนาจเหนือตลาด
เมื่อมีผู้ซื้อหรือผู้ขายเพียงรายเดียว หรือมีผู้ซื้อหรือผู้ขายบางรายซึ่งมีขนาดใหญ่เมื่อเทียบกับรายอื่นๆ อาจ
ทำให้ผู้ซื้อหรือผู้ขายรายนั้นเป็นผู้ผูกขาดและมีอิทธิพลในการกำหนดราคาสินค้า ผู้ซื้อปัจจัยการผลิตอาจใช้อำนาจ
ผูกขาดในการกดราคารับซื้อทำให้ราคาปัจจัยการผลิตปรับตัวลดลงมากกว่าและเร็วกว่าการปรับตัวลดลงของราคา
ผลผลิต หรือถ้าหากผู้ขายผลผลิตมีผูกขาดก็จะทำให้ราคาผลผลิตปรับตัวสูงขึ้นมากกว่าและเร็วกว่าการปรับตัว
สูงขึ้นของราคาปัจจัยการผลิต การปรับราคาดังกล่าวจะทำให้ส่วนเหลื่อมกำไร (profit margin) เพิ่มสูงขึ้น
