Page 9 -
P. 9
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
การท่องเที่ยว
เสาเข็ม
ต้นที่ สร้างนิเวศ
คนส่วนใหญ่จะเคยได้ยินแต่ค�าว่า การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
(Ecotourism) แต่ในที่นี้จะเสนอค�าว่า การท่องเที่ยว
กรอบ สร้างนิเวศ แทน ก็เพื่อให้กิจกรรมท่องเที่ยวที่มุ่งชดเชย
ความสึกหรอของความหลากหลายทางชีวภาพ
การพัฒนา กลายเป็นกิจกรรม ที่มีน�้าหนักมากขึ้นและนักท่องเที่ยว
พลาดไม่ได้ โดยนักท่องเที่ยวจะได้ร่วมกิจกรรมการสร้าง
ระบบนิเวศรูปแบบต่าง ๆ อย่างถูกวิธีร่วมกับคนในท้องถิ่น
การท่องเที่ยว และได้รับความรู้เกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและ
วัฒนธรรมไปพร้อม ๆ กัน อย่างกิจกรรม CSR ขององค์กร
ต่าง ๆ ก็สามารถเป็นส่วนหนึ่งของการท่องเที่ยวสร้างนิเวศ
ได้เช่นเดียวกัน
บนความหลากหลาย
INTRODUCTION ทางชีวภาพจากพื้นที่ต้นแบบ การพัฒนา INTRODUCTION
จากการท�างานในพื้นที่ต้นแบบทั้งสองแห่ง ได้แก่
คุ้งบางกะเจ้า จังหวัดสมุทรปราการ และ ดอนหอยหลอด
จังหวัดสมุทรสงคราม เราได้กับพบปัญหา เสาเข็ม ในรูปแบบ
นานัปการที่รอการแก้ไข โดยเฉพาะปัญหาที่เกิดจากการ ต้นที่ เศรษฐพิพิธภัณฑ์
เปลี่ยนแปลงบริบททางเศรษฐกิจและสังคม ซึ่งการท่องเที่ยว
เองก็เป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงที่ว่าเช่นเดียวกัน หาก
แต่เราจะใช้การท่องเที่ยวเป็น คานงัด ในการพัฒนาท้องถิ่น เมื่อเอ่ยถึงพิพิธภัณฑ์ คนโดยทั่วไปจะนึกถึงอาคาร
ควบคู่กับการรักษาความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ ซึ่งก่อน ที่จัดแสดงวัตถุเก่าแก่พร้อมป้ายค�าอธิบายยืดยาว แต่ในที่นี้
จะไปถึงขั้นนั้นก็คงจะต้องตอกเสาเข็มลงที่ดินอย่างน้อย 4 ต้น เพื่อ จะใช้ชุมชนทั้งชุมชนเป็นพื้นที่จัดแสดง ความหลากหลาย
เป็นรากฐานรองรับจุดคานงัดของการท่องเที่ยวบนความหลากหลาย ทางชีวภาพจะท�าให้พิพิธภัณฑ์กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มี
ทางชีวภาพ ชีวิตและสามารถบอกเล่าเรื่องราวของเศรษฐกิจฐาน
ชีวภาพตั้งแต่ต้นตอการผลิต กระบวนการผลิตทั้งแบบ
ดั้งเดิมและแบบที่ได้รับการพัฒนาด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่
จนกระทั่งออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชนที่สะท้อนจุดแข็ง
ทางด้านภูมิปัญญาและเอกลักษณ์ของพื้นที่ การพัฒนาใน
รูปแบบนี้จึงเรียกว่า เศรษฐพิพิธภัณฑ์ (Economuseum)
เป็นการรักษาแหล่งผลิตดั้งเดิมที่เป็นฐานรากของระบบ
เศรษฐกิจชุมชนและน�าเสนอผ่านกิจกรรมท่องเที่ยวรูปแบบ
ต่าง ๆ อย่างเหมาะสม
8 เที่ยวใกล้กรุง สุขใกล้กัน ส�ำนักงำนพัฒนำเศรษฐกิจจำกฐำนชีวภำพ (องค์กำรมหำชน) 9
