Page 240 -
P. 240
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
บทที่ 13
สารเสริมอาหารสัตว์
ในอาหารสัตว์นอกจากจะประกอบด้วยวัตถุดิบอาหารสัตว์และแหล่งเสริมเฉพาะด้านที่ให้
สารอาหารกับตัวสัตว์แล้ว ยังมีการเสริมสารเสริมอาหารสัตว์ (Feed additives) สารกลุ่มนี้
ไม่ได้ให้สารอาหารแก่ตัวสัตว์โดยตรง แต่เสริมเพื่อประโยชน์ในด้านต่าง ๆ อาทิ การช่วยให้สัตว์
มีการเจริญเติบโตและสุขภาพดีขึ้น ช่วยให้สัตว์สามารถใช้ประโยชน์จากอาหารได้ดีขึ้น หรือช่วย
ในกระบวนการผลิตอาหารสัตว์ให้ดีขึ้น เป็นต้น สารเสริมในกลุ่มนี้เริ่มมีบทบาทในอาหารสัตว์
เพิ่มขึ้น เพราะมีการใช้วัตถุดิบอาหารสัตว์ทดแทนที่ด้อยคุณภาพในสูตรอาหาร เนื่องจาก
ภาวการณ์ขาดแคลนวัตถุดิบหลักอีกทั้งมีราคาสูงขึ้น นอกจากนี้ได้มีการจำกัดการใช้สาร
ปฏิชีวนะเพื่อเป็นสารเร่งการเจริญเติบโต (Antibiotics as growth promoter: AGPs) ในการ
เลี้ยงสัตว์ ก่อให้เกิดปัญหาต่อสมรรถภาพการผลิตและการสูญเสียสัตว์ค่อนข้างมาก การเสริม
สารในกลุ่มนี้สามารถช่วยลดปัญหาดังกล่าวได้ ซึ่งสามารถแบ่งกลุ่มสารเสริมเหล่านี้ตาม
ลักษณะการทำงานได้ดังนี้
12.1 กลุ่มช่วยปรับปรุงสมรรถภาพการเจริญเติบโต (Improved growth performance)
เป็นกลุ่มสารที่ช่วยยับยั้งการเจริญของจุลินทรีย์ที่เป็นโทษ จึงลดการทำลายเซลล์เยื่อบุลำไส้ที่
เกิดจากสารพิษของจุลินทรีย์เหล่านี้ อีกทั้งช่วยปรับสมดุลของจุลินทรีย์ในระบบทางเดินอาหาร
ทำให้สัตว์ ทำให้สัตว์ได้รับสารอาหารเข้าสู่ร่างกายมากขึ้น จึงมีการเจริญเติบโตดีขึ้น สารใน
กลุ่มนี้ได้แก่ สารโปรไบโอติค (probiotics) พรีไบโอติค (prebiotics) และกรดอินทรีย์
(organic acids)
12.2 กลุ่มช่วยเพิ่มการใช้ประโยชน์ของอาหาร (Improved feed utilization) ช่วยย่อย
สารอาหารที่สัตว์ย่อยได้น้อยหรือย่อยไม่ได้เลย ทำให้สัตว์ใช้ประโยชน์จากอาหารได้เพิ่มขึ้น
ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการย่อยอาหารของสัตว์ระยะเล็ก หรือช่วยปรับสภาพให้เหมาะกับการ
สารเสริมในอาหารสัตว์ 237
