Page 71 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ระดับ 1 0 มิลลิเมตร ระดับ 2 0-3 มิลลิเมตร
ระดับ 3 3-6 มิลลิเมตร ระดับ 4 6-9 มิลลิเมตร
ระดับ 5 มากกว่า 9 มิลลิเมตร

ตารางที่ 3 ประสิทธิภาพในการละลายฟอสเฟต (CaHPO 4) ของราดินที่แยกจากพื้นที่ลุ่มน้ำปาย จ. แม่ฮ่องสอน

สายพันธุ์ เส้นผ่านศูนย์กลาง รัศมีโคโลนี การเกิดวงใส ค่าการละลาย
โคโลนี (ซม.) (ซม..) ฟอสเฟต
(ซม..)
Talaromyces sp.(2-22) 4.22 ±0.43 2.11± 0.22 0.17 ±0.06 1.07 ±0.03
Penicillium sp.(2-44) 3.65 ±0.05 1.83 ±0.03 0.10 ±0.00 1.10 ±0.00
Talaromyces sp.(3-29) 3.68 ±0.14 1.84 ±0.07 0.10 ±0.00 1.10 ±0.00
Sterile mycelium (3-32) 2.10 ±0.15 1.05 ±0.08 0.10 ±0.00 1.10 ±0.01
Talaromyces sp.(3-40) 4.03 ±0.16 2.02 ±0.08 0.10 ±0.00 1.03 ±0.00
Sterile mycelium(3-74) 2.43 ±0.12 1.22 ±0.06 0.10 ±0.00 1.10 ±0.00
A. niger (4-3) 1.82 ±0.08 0.91 ±0.04 0.10 ±0.00 1.10 ±0.00
Trichoderma sp.(4-16) 4.05 ±0.09 2.03 ±0.04 0.10 ±0.00 1.03 ±0.00
Trichoderma sp.(4-17) 4.67 ±0.43 2.33 ±0.21 0.17 ±0.06 1.07 ±0.02
A. niger (4-69) 8.27 ±0.03 4.13 ±0.01 0.17± 0.06 1.00 ±0.01

ภาพที่ 2 ลักษณะของราดินที่สามารถย่อยสลายฟอสเฟตบนอาหาร Pikovskaya’s agar

3. การทดสอบศักยภาพในการสร้างสารเร่งการเจริญเติบโต
ธาตุเหล็กในดินส่วนใหญ่อยู่ในรูปที่พืชไม่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ สาร Siderophores คือสารที่จุลินทรีย์
สร้างขึ้นเพื่อทำหน้าที่นำเข้าธาตุอาหารและส่งผลพลอยได้ให้แก่พืช โดยช่วยให้พืชดูดซึมสารsiderophore ที่จับกับธาตุ
อาหารโดยเฉพาะธาตุเหล็กได้เพิ่มขึ้น (Radzki et al., 2013) นอกจากจะช่วยในการนำเข้าธาตุอาหารเสมือนเป็นตัวช่วย
ในการนำเข้าปุ๋ยให้แก่พืชแล้ว สาร siderophore ยังช่วยป้องกันการเข้าทำลายของเชื้อก่อโรคพืชอีกด้วย โดยสาร
siderophore จะแย่งจับธาตุเหล็กทำให้เชื้อก่อโรคขาดธาตุเหล็กและไม่สามารถเพิ่มจำนวนจนก่อโรคในพืชได้ การทดสอบ
ประสิทธิภาพของราดินในการสร้างสารsiderophore พบราดินจำนวน 53 สายพันธุ์มีความสามารถในการสร้างสาร
siderophore สายพันธุ์ที่สร้าง siderophore ได้มากที่สุดได้แก่รา Aspergillus niger สายพันธุ์ 4-69 มีค่าการสร้าง
siderophore เท่ากับ 3.5 รองลงมาได้แก่รา Neosartorya sp. สายพันธุ์ 4-20 และ A. niger สายพันธุ์ 4-26 มีค่าการ
สร้าง siderophore เท่ากับ 3.0 ดังแสดงในตารางที่ 4 ภาพที่ 3

63