Page 6 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

transition matrix ในการศึกษาโอกาสในการเปลี่ยนแปลงฐานะทางรายไดพบวา โอกาสในการเลื่อน

ลำดับชั้นฐานะทางรายได การถือครองสินทรัพย และการถือครองที่ดินจะเพิ่มสูงขึ้นเมื่อพิจารณา
ชวงเวลาที่ยาวนานขึ้น กลาวคือ โอกาสในการเปลี่ยนแปลงกลุมมีสูงขึ้นเมื่อพิจารณาการเปลี่ยนแปลง

จากป 2543 ไปยังป 2560 แตจะมีโอกาสการเปลี่ยนกลุมนอยลงเมื่อพิจารณาการเปลี่ยนแปลงจากป

กอนหนาไปยังปถัดไป อยางไรก็ตาม โอกาสในการเลื่อนลำดับชั้นในดานของการถือครองสินทรัพยกับ
ที่ดินมีโอกาสต่ำกวา นอกจากนี้งานวิจัยไดใชเครื่องมือในการแบงกลุม และแยกยอยผลดวยสถิติเชิง

พรรณนา พบวา ความเหลื่อมล้ำเกิดขึ้นภายในกลุมผูสูงวัยดวยกันเองมากกวาการเปรียบเทียบกับกลุม
ที่มีอายุนอยกวา อยางไรก็ตามเพื่อใหเห็นภาพที่ถูกตองมากขึ้นการศึกษาไดประยุกตใชแบบจำลอง

ทางสถิติเพื่อทดสอบวาปจจัยใดบางที่เชื่อมโยงกับความเหลื่อมล้ำอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ

ผลการศึกษาจากการใชแบบจำลองทางเศรษฐมิติพบวา ปจจัยที่มีผลเชิงบวกอยางมีนัยสำคัญ

ทางสถิติตอความเหลื่อมล้ำทางรายได ไดแก อายุหัวหนาครัวเรือน cohort ของหัวหนาครัวเรือนตาม

เจเนอเรชัน และจำนวนปการศึกษาของหัวหนาครัวเรือน ในขณะที่จำนวนสมาชิกครัวเรือน นโยบาย
การศึกษาฟรี และนโยบาย 30 บาทรักษาทุกโรคมีผลในทางลบตอความเหลื่อมล้ำทางรายได ในขณะ

ที่ความเหลื่อมล้ำทางการถือครองสินทรัพยมีความสัมพันธทางสถิติในเชิงบวกกับตัวแปร อายุของ
หัวหนาครัวเรือน เพศของหัวหนาครัวเรือน และนโยบายการศึกษาฟรี และตัวแปรที่สงผลเชิงลบตอ

ความเหลื่อมล้ำทางการถือครองสินทรัพย ไดแก ตัวแปรหุนที่แสดงวาหัวหนาครัวเรือนเปนคนในกลุม

ที่เกิดกอนหรือระหวางสงครามโลกครั้งที่สอง สัดสวนของจำนวนสมาชิกของครัวเรือนที่อยูในวัย
แรงงาน และนโยบายกองทุนหมูบาน ในสวนของความเหลื่อมล้ำทางที่ดินนั้น ตัวแปรที่มีผลตอความ

เหลื่อมล้ำดังกลาวในทางบวกไดแก นโนบายการศึกษาฟรี และนโยบายกองทุนหมูบาน ในขณะที่ตัว

แปรที่มีผลในทางลบไดแก จำนวนสมาชิกในครัวเรือน สัดสวนของจำนวนสมาชิกของครัวเรือนที่อยูใน
วัยแรงงาน และนโยบาย 30 บาทรักษาทุกโรค

แมผลของการศึกษาจะมาจากเพียงขอมูลการสำรวจของ Townsend Thai data ซึ่งมีการ
สำรวจในพื้นที่จำกัดเทานั้น แตผลการศึกษาอาจสามารถนำมาสูขอเสนอทางนโยบายที่นาสนใจใน

หลายประการ ภายใตเงื่อนไขที่การลดความเหลื่อมล้ำในสังคมสูงวัยเปนประโยชนทั้งกับภาคเกษตร
และประเทศโดยรวม ขอเสนอแนะทางนโยบายจากการศึกษามีดังนี้ การลดความเหลื่อมล้ำทางรายได

ของเกษตรกรไทยภายใตสังคมผูสูงวัย ควรเนนไปที่การสงเสริมสุขภาพของภาคเกษตร รวมทั้งการเพิ่ม

โอกาสการศึกษาในทุกรูปแบบ และทุกชวงวัยโดยไมมีคาใชจาย สวนขอเสนอของการลดความเหลื่อม
ล้ำทางสินทรัพยคือ การสงเสริมการทำงาน การ upskill reskill การเขาถึงเงินทุนเพื่อลงทุนเพิ่มเติม

ในสินทรัพยที่จำเปนสำหรับการทำเกษตรสมัยใหม และทายที่สุดการลดความเหลื่อมล้ำดานการถือ
ครองที่ดินสามารถลดลงไดดวยนโยบายดานสาธารณสุข

จ