Page 62 -
P. 62
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
62
defoamer สารลดฟอง : สารที่ใช้เติมลงในถังปฏิกรณ์สําหรับผลิตกรดฟอสฟอริกจากหินฟอสเฟตกับกรดซัลฟิวริก
เพื่อลดฟอง ในกรณีที่หินฟอสเฟตมีแคลเซียมคาร์บอเนต หรืออินทรียวัตถุเจือปนมาก ทําให้เกิดฟองในถังปฏิกรณ์
มาก จําเป็นต้องเติมสารลดฟอง เช่น กรดโอเลอิก (oleic acid) เพื่อช่วยให้มีฟองน้อยลง ดูความหมายใน oleic
acid
dehydration avoidance การเลี่ยงการสูญเสียนํ้า: กลไกการลดการคายนํ้าในช่วงอุณหภูมิสูงของวัน โดยการปิด
ปากใบ ซึ่งกรดแอบซิสิกและโพแทสเซียมมีบทบาทสําคัญ
dehydration tolerance ความทนต่อการสูญเสียนํ้า: ความสามารถของพืชในระดับโพรโทพลาซึม ที่ทนต่อ
ความเครียดได้แม้พืชจะอยู่ในสภาพแห้งแล้ง
dehydration synthesis การสังเคราะห์แบบดีไฮเดรชัน: ปฏิกิริยาเคมีที่เชื่อมโมโนเมอร์ให้เป็นพอลิเมอร์ ด้วยการ
ดึงนํ้าออกหนึ่งโมเลกุลต่อการเชื่อมหนึ่งพันธะ
deleterious root micro-organisms จุลินทรีย์อันตรายต่อรากพืช : กลุ่มของจุลินทรีย์ที่มิใช้เชื้อสาเหตุของโรคพืช
แต่มีผลเสียต่อรากจนการเจริญเติบโตของพืชลดลง เช่น (1) มีภาวะปฏิปักษ์ต่อไรโซเบียมและไรโซแบคทีเรียอื่นๆ
(2) แย่งดูดใช้เหล็กจากดินทําให้พืชขาดเหล็ก และ (3) ขับสารชีวพิษซึ่งยับยั้งการเจริญเติบโตของราก
deliquescent ชื้นเหลว : สมบัติของสารที่สามารถดูดไอนํ้าจากอากาศเข้ามาจนกลายเป็นของเหลว
denaturation การแปลงสภาพ : การสูญเสียความสามารถในการทํางานของโปรตีนและกรดนิวคลีอิก แบบชั่วคราว
หรือถาวร เพราะมีการทําลายโครงสร้างระดับสูง คือโครงสร้างแบบ secondary, tertiary หรือ quaternary
structure เนื่องจากสภาพกรด-ด่าง อุณหภูมิ ความเข้มข้นของเกลือหรือตัวทําละลายอินทรีย์ผิดไปจากภาวะปรกติ
denitrification ดีไนทริฟิเคชัน : กระบวนการรีดักชันของไนเทรตโดยกิจกรรมของแบคทีเรีย ในภาวะที่ดินขาด
ออกซิเจน เช่น เมื่อดินขังนํ้า ทําให้ไนเทรตและไนไทรต์แปรสภาพเป็นแก๊สไนทรัส ออกไซด์ ไนทริกออกไซด์ หรือ
ไนโตรเจน ระเหยออกไปจากดิน
density ความหนาแน่น : นํ้าหนักของสารต่อปริมาตร หน่วย SI คือ เมกากรัม/ลูกบาศก์เมตร (megagram per
-3
-3
cubic meter, Mg m ) ส่วนหน่วยเดิม คือ กรัม/ลูกบาศก์เซ็นติเมตร (gram per cubic centimeter, g cm )
-3
-3
โดย Mg m = g cm
deoxyribonucleic acid กรดดีออกซีไรโบนิวคลีอิก : สารพันธุกรรม(เรียกโดยย่อว่า DNA) ซึ่งทําหน้าที่รวบรวม
ควบคุมและถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต องค์ประกอบทางเคมีเป็นพอลินิวคลีโอไทด์ ประกอบด้วย
เบสและนํ้าตาลดีออกซีไรโบส มีลักษณะโครงสร้างของโมเลกุลเป็นเกลียวคู่ ธาตุอาหารที่เป็นองค์ประกอบคือ
ไนโตรเจนและฟอสฟอรัส
desertification การเกิดทะเลทราย : ความเสื่อมของที่ดินอันมีสาเหตุจากธรรมชาติหรือการกระทําของมนุษย์ ทําให้
คุณภาพของดินเสื่อมลงเรื่อยๆ จนอยู่ในสภาพที่ไม่อาจใช้ในการผลิตพืชหรือสัตว์ ความเสื่อมของที่ดินถึงระดับ
ร้ายแรงเมื่อแห้งแล้งคล้ายทะเลทราย
desiccation tolerance ความทนต่อภาวะขาดนํ้า: ความสามารถในการดํารงสภาพของโพรโทพลาซึมในเซลล์พืชให้
เสียหายน้อยที่สุด เมื่อเกิดความเครียดจากการขาดนํ้า ทันทีที่พืชได้รับนํ้า กิจกรรมการสังเคราะห์แสงและการ
หายใจจะคืนสู่สภาพเดิมได้ในเวลาอันสั้น
