Page 39 -
P. 39
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
ตอบ : คือว่า ศาสตราจารย์ยอร์ช เซเดส์ เป็นชาวฝรั่งเศส ก็มาทำางานอ่านจารึกต่างๆ
ในเมืองไทยหลายปี และทางฝรั่งเศสต้องการให้ไปอ่านจารึกเขมรที่ไซ่ง่อน จึงกราบทูลสมเด็จฯ
กรมพระยาดำารงราชานุภาพ ท่านก็ทรงอนุญาต เพราะทางนี้ก็มีคนไทยที่พออ่านจารึกได้แล้ว
แต่ต่อมาเมื่อค้นพบจารึกอีก ก็จะต้องส่งไปให้ศาสตราจารย์เซเดส์อ่านที่กรุงปารีส ผมเลย
คิดว่า ถ้าศาสตราจารย์เซเดส์ตายก็จะไม่มีใครอ่านจารึกภาษาไทยได้งั้นหรือ ใครอ่านไม่ได้
แต่ผมจะต้องอ่านจารึกให้ได้ ดังนั้นผมจึงเริ่มอ่านจารึกของพ่อขุนรามคำาแหงมหาราชก่อน
คำาถาม : อาจารย์เริ่มเรียนรู้และศึกษาด้านจารึกจากที่ใดและศึกษาอย่างไร
ตอบ : ก่อนที่จะมาศึกษาเรื่องนี้ ใน พ.ศ. ๒๔๘๒ ผมสอนหนังสืออยู่ที่บางเขน
ได้ ๖ เดือน จากนั้นก็จะต้องไปที่แม่โจ้ ผมก็ไปอ่านโคลงนิราศหริภุญชัย เมื่ออ่านแล้ว
รู้สึกว่าคนที่เป็นนักปราชญ์ราชบัณฑิตทั้งหลายนั้นไม่รู้ขนบธรรมเนียมประเพณีของภาคเหนือ
ฉะนั้นข้อตัดสินก็อาจจะผิดพลาดไปได้ ผมก็เลยมาศึกษาเรื่องโคลงนิราศหริภุญชัย และ
มังรายศาสตร์ คือกฎหมายของพระเจ้ามังราย ระหว่างอยู่ที่แม่โจ้ ๔ ปี ก็ศึกษาจารึกต่างๆ
ที่ศาสตราจารย์เซเดส์อ่านไว้ เพราะเห็นว่าถ้าศาสตราจารย์เซเดส์ไปแล้วก็จะไม่มีคนมาอ่าน
จารึก มีจารึกภาษาไทยก็ต้องส่งไปให้ที่ยุโรปอ่านตลอดมา ผมก็เลยหันมาอ่านจารึก
โดยเริ่มต้นอ่านจากจารึกหลักที่ ๑ และด้วยความที่ผมเกิดที่ภาคเหนือ ก็ทำาให้รู้ภาษาเหนือ
และภาษาที่ปรากฏในจารึกสุโขทัยก็จะมีคำาที่ใกล้เคียงกับภาษาเหนืออยู่ แล้วผมก็ไปศึกษา
ภาษาไทอาหม ภาษาไทยอีสาน ภาษาไทใต้คง คือภาษาที่อยู่ในแถบปลายแม่นำ้าคง และภาษา
ไทอื่นๆ จึงทำาให้สามารถอ่านจารึกแทนศาสตราจารย์เซเดส์ได้ ซึ่งทั้งหมดเรียนรู้ด้วยตัวเอง
คำาถาม : อาจารย์มีความรู้ความสามารถด้านการแต่งเพลงได้อย่างไร รู้จังหวะเพลง
ได้อย่างไร ที่บ้านอาจารย์เป็นบ้านดนตรีไทยใช่หรือไม่
ตอบ : คุณแม่ของผมเป็นนักร้องส่งประจำาวงราชการที่จังหวัดแพร่ ฉะนั้นเมื่อผม
เข้าเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ ผมก็รู้จังหวะเพลงไทยเดิมสองชั้น สามชั้น ที่มีเอื้อนสัก
๒๐๐ เพลงได้แล้ว ต่อมาเข้าชั้นมัธยมศึกษา มีการเล่นละครที่โรงเรียน เมื่อเขาแต่งเนื้อเพลง
มา ผมก็มีหน้าที่เป็นผู้บรรจุทำานองเพลงว่าควรจะเป็นเพลงอย่างไร อ่อนหวานหรือดุดัน
ซึ่งทุกปีโรงเรียนประจำาจังหวัดในจังหวัดแพร่ โรงเรียนชายจะมีการเล่นละคร ๑ เรื่อง และ
โรงเรียนสตรีก็จะเล่นละครอีก ๑ เรื่อง
คำาถาม : อาจารย์เล่นกีฬาหรือไม่
ตอบ : เรื่องเล่นกีฬานั้น ก็มาเริ่มเล่นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๒ หลังจากไปอยู่ที่แม่โจ้ ซึ่ง
กำาหนดให้อาจารย์ทุกคนต้องเล่นกีฬาอาทิตย์ละ ๑ วัน เช่น วิ่ง บาสเกตบอล ก็เลยได้เล่น
ทุกอย่าง
37
