Page 173 -
P. 173
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
โคลงกลบท
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
บรรณานิทัศน์โคลงกลบท*
“คำาร้อยกรองของไทยมีโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน และร่าย ไม่มีหลักฐานสรุปแน่ชัดว่า
ชนิดใดมีก่อน แต่ในจารึกหลักที่ ๔๕ พ.ศ. ๑๙๓๕ มีข้อความที่เป็นร่ายอยู่บางตอน โคลงนั้น
แต่งในระหว่าง พ.ศ. ๒๐๑๗ - ๒๐๗๒ คือ โคลงลิลิตยวนพ่าย และ โคลงนิราศหริภุญไชย
ส่วนฉันท์และกาพย์ปรากฏอยู่ใน มหาชาติคำาหลวง พ.ศ. ๒๐๒๕ เชื่อกันว่าโคลงมีกำาเนิด
อยู่ทางภาคเหนือ โคลงกลบทถูกยกตัวอย่างในหนังสือจินดามณี เป็นโคลงที่แต่งยากและ
มักจะซ่อนเงื่อนไว้ให้ผู้อ่านเฉลยปัญหาด้วยตนเอง มีทั้งหมด ๒๗ โคลง มีชื่อคล้องจองกัน
โคลงกลบทนี้แสดงให้เห็นถึงภูมิปัญญาชาวบ้านในการอบรมสั่งสอน”
*คณะกรรมการจัดงาน ๘๐ ปี ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร ๒๕๔๒. ๘๐ ปี ศาสตราจารย์
ดร.ประเสริฐ ณ นคร. กรุงเทพฯ: บริษัทพิฆเณศ พริ้นติ้ง เซ็นเตอร์ จำากัด หน้า ๔๖.
171
