Page 65 -

โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

J. of Soc Sci & Hum. 41(2): 59-75 (2015) ว. สังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ 41(2): 59-75 (2558)

กระบวนการสร้างคนรุ่นใหม่เพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคม

ในศตวรรษที่ 21*

Process of Enhancing Youth for Social Changes

in the 21st Century *

กิตติกาญจน์ หาญกุล**
Kittikan Hankun

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้เป็นผลจากการศึกษาแนวคิด รูปแบบ การจัดกระบวนการเรียนรู้ที่เหมาะสม

กับคนรุ่นใหม่ เงื่อนไข ปัจจัยที่สนับสนุนและที่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ โดยใช้วิธีการทบทวนเอกสาร
และการสัมภาษณ์จาก 5 กรณีศึกษา
จากการศึกษาพบว่า การจัดกระบวนการเรียนรู้ในยุคสมัยปัจจุบัน มีองค์ประกอบที่สำคัญคือ
(1) การกำหนดวัตถุประสงค์ของโครงการหรือกิจกรรมให้ชัดเจนจะช่วยให้จัดกิจกรรมได้สอดคล้องกับ
เป้าหมายของงาน (2) เนื้อหาในการจัดกระบวนการต้องสอดคล้องกับแต่ละกลุ่มเป้าหมายซึ่งมีวิธีการ

เรียนรู้แตกต่างกัน (3) ระยะเวลาในการจัดกระบวนการต้องมีความเหมาะสมเพื่อให้การเรียนรู้มีความ
ละเอียด รอบด้าน และเอื้อให้ผู้ร่วมกระบวนการสามารถเข้าใจอย่างลึกซึ้ง (4) การมีพื้นที่การเรียนรู้ใน
ชุมชน กลุ่มคน พื้นที่สาธารณะที่ท้าทายและแปลกใหม่ จะช่วยสนับสนุนให้ผู้เข้าร่วมกระบวนการสามารถ

เชื่อมโยงสู่การวิเคราะห์สังคมเพื่อออกแบบปฏิบัติการบางอย่างร่วมกันได้
องค์ประกอบที่มีความสำคัญมากที่สุดในการจัดกระบวนการได้แก่ ผู้จัดกระบวนการและ
แนวคิดที่ใช้ในการจัดกระบวนการสำหรับผู้จัดกระบวนการนั้นต้องมีทั้งความรู้ในเชิงแนวคิด ทฤษฎีใน
การออกแบบกระบวนการ ประสบการณ์ และทักษะในการจัดกระบวนการ เพื่อสร้างการมีส่วนร่วม และ
สนับสนุนให้เกิดการเรียนรู้จากภายใน โดยแนวคิดสำคัญในการจัดกระบวนการคือ (1) แนวคิดการศึกษา

ทางตรงที่ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ในระดับปัจเจก ผ่านกระบวนการกลุ่มที่สร้างให้เกิดพื้นที่ปลอดภัย

* บทความชิ้นนี้เรียบเรียงจากงานวิจัยเรื่อง กระบวนการสร้างคนรุ่นใหม่เพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคม โดยได้รับการ
สนับสนุนงบประมาณจากกองทุนสนับสนุนการวิจัยของสำนักบัณฑิตอาสาสมัคร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ประจำปี 2556
* This article is a part of the research “The Youth Enhancing Process for Social Change.” It is supported by
Fund of The Graduate Volunteer Centre, Thammasat University, 2013.
** อาจารย์ประจำสำนักบัณฑิตอาสาสมัคร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
Lecturer at the Graduate Volunteer Centre at Thammasat University
Corresponding author, e-mail : kkhankun@gmail.com