Page 39 -

โครงการรวบรวมและจัดทําวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ปีที่ 41 ฉบับที่ 2 33

ในการบริหารจัดการนิเวศวิทยาเชิงพุทธเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพที่ใช้ประกอบด้วย
การสำรวจเอกสาร การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก และการประชุมกลุ่มย่อย โดยใช้วิธีวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า ในช่วง 50 ปีที่ผ่านมา กิจกรรมของมนุษย์ได้เปลี่ยนแปลงระบบนิเวศไป
อย่างรวดเร็วยิ่งกว่าช่วงเวลาใดๆ ในประวัติศาสตร์ อิทธิพลแนวคิดด้านวิทยาศาสตร์แบบลดทอนทำให้
มนุษย์เข้าใจผิดว่ามนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่ฉลาดกว่าผู้ใดและสามารถเอาชนะพลังยิ่งใหญ่ของธรรมชาติได้ทั้ง

ยังได้สร้างความเสียหายแก่ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจและสังคม การพัฒนาที่มากเกินไปก่อให้
เกิดความเห็นแก่ตัวและขาดจิตวิญญาณของการรับผิดชอบต่อทุกสรรพสิ่ง การประยุกต์หลักพุทธธรรม
บูรณาการกับนิเวศวิทยาเพื่อการพัฒนาจิตและสังคมอย่างยั่งยืนได้วิเคราะห์ตัวอย่างจากกรณีศึกษา 6

กรณี และพบว่าหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญาเป็นหลักธรรมที่ทุกหน่วยงานได้นำไปประยุกต์โดย
อาจจะไม่ได้ใช้ภาษาธรรมดังที่เข้าใจทั่วไปแต่ได้ทำให้เกิดกระบวนการทำงานที่แสดงให้เห็นว่าองค์ธรรมทั้ง
3 ไม่สามารถแยกออกจากกันได้ ซึ่งในงานวิจัยฉบับนี้เรียกว่า “พุทธบูรณาการ” และมีการพัฒนาแปร
เปลี่ยนไปตามหลักอิทัปปัจจยตาหรือความเป็นไปตามความสัมพันธ์ของเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ถ้าทุก
องค์กรได้นำหลักไตรสิกขาไปปฏิบัติย่อมหวังได้ว่าจะประสบความสำเร็จในการดูแลระบบนิเวศ พร้อมทั้ง

เกิดการพัฒนาจิตและสังคมได้อย่างยั่งยืน
คำสำคัญ: การบูรณาการพุทธธรรมกับนิเวศวิทยา, นิเวศวิทยาเชิงพุทธ, การพัฒนาที่ยั่งยืน

Abstract

The research objectives were: 1) to study the concept, theory, and principle
concerning the ecology and impact; 2) to study how to apply the Buddhist Dhamma
integration to the ecology in supporting the well-being learning of Thai society for the
sustainable mind and social development; and 3) to analyze and develop a model of

relationship among the government, local administration, sangha, and people sectors in
managing the Buddhist ecology for sustainable development. The research methodology
was to analyze the content on documentary research, in-depth interview, and group

discussion.
The research found that in the past 50 years human activities had been
changing the ecosystem more rapidly than ever before. The influence from the
Reductionism concept led the people to misunderstand that they were the cleverest
creatures and could overcome the nature’s power. In fact, they had damaged nature,

the environment, the economy and society. In addition, the excess development may
have caused human selfishness and lack of spirit on responsibility of everything. The
application of Buddhist integration to ecosystem for sustainable mind and social

development, analyzed from six case studies, found that the Threefold Training--Sila,