Page 97 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

78 Humanities Journal Vol.24 No.2 (July-December 2017)

บทละครร ำเรื่องอิเหนำ ตอนดะระสำแบหลำ

พระนิพนธ์พระเจ้ำบรมวงศ์เธอ กรมพระนรำธิปประพันธ์พงศ์:

กำร “ปรุงบท” และคุณค่ำ


ธานีรัตน์ จัตุทะศรี

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาลักษณะการแต่งและคุณค่าของบทละครร าเรื่องอิเหนา
พระนิพนธ์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ในฐานะวรรณคดี
การแสดง ผลการศึกษาพบว่า พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์
ทรงน าบทละครในเรื่องอิเหนาฉบับรัชกาลที่ 2 มาปรับใช้ในการทรงพระนิพนธ์
บทละครร าเรื่องนี้เพื่อใช้แสดงละครร าตามแนวทางของพระองค์ โดยวิธีการที่ทรง

พระนิพนธ์หรือทรง “ปรุงบท” มี 4 ลักษณะ ได้แก่ ทรงปรับการด าเนินเรื่องจากฉบับ
รัชกาลที่ 2 ทรงสืบทอดบทร้อง เพลง และการเจรจาบางส่วนจากฉบับรัชกาลที่ 2
ทรงพระนิพนธ์บทร้องรวมทั้งทรงก าหนดเพลงและการเจรจาขึ้นใหม่ และทรงเพิ่ม
ข้อความก ากับการแสดงลงในบท ผลจากการ “ปรุงบท” ดังกล่าว ท าให้บทละครร า
ฉบับนี้เป็นเรื่องอิเหนาอีกฉบับหนึ่งที่มีคุณค่าทั้งในด้านวรรณคดีและด้านการแสดง
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการแสดงให้เห็นลักษณะการเล่นละครร าเรื่องอิเหนาในแบบของ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ซึ่งเป็นตัวอย่างหนึ่งของการแสดง
ในสมัยรัชกาลที่ 5

 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจ าภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย ติดต่อได้ที่: Thaneerat.j@chula.ac.th