Page 71 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

52 Humanities Journal Vol.24 No.2 (July-December 2017)

1. บทน า

จารึกเป็นแหล่งข้อมูลส าคัญที่สะท้อนค่านิยม ความเชื่อ และอุดมการณ์ของ
สังคมมนุษย์ในอดีต ดังที่ ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร (2549, น. 88) ผู้เชี่ยวชาญ
ด้านจารึกกล่าวว่า “ศิลาจารึกจัดเป็นเอกสารอ้างอิงอันดับหนึ่ง ต านานจัดเป็นเอกสาร
อ้างอิงอันดับสอง เพราะศิลาจารึกมักจะกล่าวถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสมัยนั้นและ

ไม่ได้คัดลอกผิดพลาดตกหล่นต่อๆ กัน” ที่น่าสนใจคือ การบันทึกเนื้อหาจารึกลงบน
วัตถุประเภทต่างๆ มักประกาศเจตนารมณ์ของผู้แต่งไว้ชัดเจน ตัวอย่างการสดุดี
พระเกียรติของกษัตริย์หรือยกย่องผู้น าดังที่เรียกว่า บทประศัสติ (Praśasti) (Monier-
Williams,1960, p. 695) ผู้แต่งจารึกจะตั้งใจแต่งเนื้อหาให้ประณีตงดงาม มีอลังการ
,
ลึกซึ้งเนื้อหาของจารึกในลักษณะดังกล่าวพบเป็นจ านวนมากในประเทศกัมพูชา

จารึกปราสาทตาพรหมและจารึกปราสาทพระขรรค์เป็นจารึกหลักส าคัญใน
อาณาจักรกัมพูชา เนื้อหาจารึกทั้งสองหลักให้รายละเอียดเกี่ยวกับพระเจ้าชัยวรมันที่
7 ในด้านความเป็นวีรบุรุษและพระราชาที่ยึดมั่นในคติธรรมทางพระพุทธศาสนาอย่าง

สูงสุด นอกจากนี้ จารึกปราสาทตาพรหมและจารึกปราสาทพระขรรค์ยังมีลีลาการแต่ง
เป็นบทประศัสติพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ที่มีเนื้อหาเป็นสัดส่วน ดังที่ Thomas S. Maxwell
(2007, p. 12-30) ศึกษาจารึกปราสาทพระขรรค์ ได้แบ่งเนื้อหาจารึกปราสาทพระขรรค์
ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ออกเป็นสองส่วน ส่วนแรกเป็นพระราช
ประวัติพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ได้แก่ โศลกที่ 6-18 ซึ่งแบ่งเนื้อหาในส่วนนี้ออกเป็นเชื้อสาย
พระราชบิดาของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ตั้งแต่โศลกที่ 13-18 กับส่วนที่สอง เนื้อหาบท

ประศัสติ ตั้งแต่โศลกที่ 19-31 เนื้อหาเน้นที่ความยิ่งใหญ่ของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7

โครงสร้างเนื้อหาจารึกปราสาทตาพรหมและจารึกปราสาทพระขรรค์มี
รายละเอียดที่เหมือนกันและแตกต่างกัน ศาสตราจารย์ หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิศกุล
(2509, น. 52) เรียบเรียงบทความเรื่อง “ศิลาจารึกปราสาทพระขรรค์ของพระเจ้า
ชัยวรมันที่ 7” จากใจความส าคัญของบทความ La stèle de Prah Khan d' Ankor ของ
ยอร์ช เซเดส์ (George Cœdès) ความตอนหนึ่งกล่าวว่าจารึกปราสาทพระขรรค์มี
เนื้อหาบางส่วนคล้ายกันกับจารึกปราสาทตาพรหมและมีรายละเอียดบางส่วนต่างกัน