Page 27 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

16 วารสารมนุษยศาสตร

3. ประโยคกรรมวาจก
ตัวบงชี้ประเภทสุดทายที่จะกลาวถึงในที่นี้ คือประโยคกรรมวาจกหรือ
ประโยคที่มีประธานของประโยคเปนผูถูกกระทํา และมีหนวยคําหรือคําที่ทําหนาที่

เปนตัวบงชี้กรรมวาจกปรากฏหนากริยา อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ (2549: 252) ไดระบุ
วา ตัวบงชี้กรรมวาจกในภาษาไทย ไดแก ถูก โดน และ ไดรับ โดย ถูก บงชี้กรรม
วาจกแบบเปนกลาง คือใชกับคํากริยาไดทั่วไป ไมจํากัดวาตองมีความหมายในทางดี
หรือทางราย เชนในตัวอยาง บานถูกสราง สวน โดน และ ไดรับ เปนตัวบงชี้กรรม
วาจกแบบไมเปนกลาง กลาวคือ โดน บงชี้กรรมวาจกแบบราย เชนในตัวอยาง เขา
โดนทําโทษ ในขณะที่ ไดรับ บงชี้กรรมวาจกแบบดี เชนในตัวอยาง เขาไดรับแตงตั้ง

เปนประธานกรรมการ

การใชประโยคกรรมวาจกเปนอีกวิธีหนึ่งหรืออีกรูปแบบหนึ่งที่ทําให
ทําเนียบภาษานั้นๆ มีลักษณะไมเนนที่ตัวผูพูด/ผูเขียนและผูฟง/ผูอาน แตเนนที่
บุคคลอื่นหรือสิ่งอื่นที่ไดรับผลกระทบจากการกระทํา ผลการวิเคราะหขอมูลภาษา
กฎหมาย ภาษาการเมือง ภาษาสื่อ และภาษาวิชาการพบประโยคกรรมวาจกเพียง 2
รูปแบบเทานั้น คือประโยคกรรมวาจกที่มีตัวบงชี้ ถูก และ ประโยคกรรมวาจกที่มีตัว

บงชี้ ไดรับ โดยประโยคกรรมวาจกที่มีตัวบงชี้ ถูก ปรากฏในทุกทําเนียบภาษา
ในขณะที่ประโยคกรรมวาจกที่มีตัวบงชี้ ไดรับ ปรากฏเฉพาะในทําเนียบภาษา
กฎหมายเทานั้น ยกตัวอยางเชน

ภาษากฎหมาย
(36) บุคคลซึ่งถูกละเมิดสิทธิหรือเสรีภาพที่รัฐธรรมนูญนี้รับรองไว สามารถยก
บทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญนี้เพื่อใชสิทธิทางศาลหรือยกขึ้นเปนขอตอสูคดีใน

ศาลได (สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, 2555)
(37) ใหเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งของหัวหนาพรรคการเมืองและกรรมการบริหารของ
พรรคการเมืองที่ถูกยุบในขณะที่กระทําความผิดตามวรรคหนึ่งเปนระยะเวลา
หาปนับแตวัน ที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคําสั่งดังกลาว (สํานักงานคณะกรรมการ

กฤษฎีกา, 2555)