Page 129 -
P. 129
โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
118 วารสารมนุษยศาสตร์
เป็นการวิเคราะห์วิจารณ์ตามหลักวิชาการ และเป็นเพียงการแสดงทัศนะเกี่ยวกับ
ปัญหาในการใช้ตัวพิมพ์ตามหลักวิชาเท่านั้น เพื่อให้เข้าใจปรากฏการณ์ของการใช้
ตัวพิมพ์ที่มีต่อสังคมในปัจจุบัน รวมถึงแสดงให้เห็นถึงความหลากหลายทางการ
ออกแบบรูปลักษณ์ตัวพิมพ์ที่มีอยู่ในปัจจุบัน เพื่อผู้อ่านได้เข้าใจถึงปัญหาและ
ข้อจ ากัดของแบบตัวพิมพ์ในปัจจุบัน และเพื่อเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาและการ
น าไปปฏิบัติที่ถูกต้องเหมาะสมต่อไปในอนาคต
2. เอกลักษณ์ที่ส ำคัญของตัวพิมพ์ไทย: สิ่งที่เชื่อมโยงควำมชัดเจน
ตัวพิมพ์ไทยพัฒนามาจากตัวอักษรที่เกิดจากการวาดเส้นด้วยมือ
ส่วนประกอบพื้นฐานจึงเป็น “เส้น” ซึ่งมีวิธีการลากมากมายหลายแบบและมีชื่อเรียก
ต่างๆ กัน เช่น หัว, หัวขมวด, หัวหยัก, หัวออก, หัวเข้า, หาง, ขมวด, เส้นพื้น, ขา,
เส้นตั้งหรือเส้นนอน ส่วนประกอบพื้นฐานเหล่านี้ประกอบกันเข้าเป็นรูปลักษณ์
เฉพาะอย่าง การวางต าแหน่งที่สลับสับเปลี่ยนกันไปมาของส่วนประกอบเหล่านี้ก่อ
ให้ตัวอักษรตัวหนึ่งๆ ที่มีความแตกต่างกับตัวอื่นๆ ในชุดตัวพิมพ์เดียวกัน (ประชา
สุวีรานนท์, 2545: 24)
ปริญญา โรจน์อารยานนท์ (2549: น.6) ได้อธิบายลักษณะเด่นที่ส าคัญ 6
ประการของอักษรไทยว่าประกอบด้วย 1) หัว, 2) หาง, 3) เส้นขมวดม้วน, 4) เส้นหยัก,
5) ปาก, และ 6) เส้นสะบัด ดังรายละเอียดคือ
1) หัว แยกออกเป็น 3 ลักษณะ ได้แก่ หัวกลมธรรมดา, หัวม้วน, และ
หัวขยัก — หัวกลมธรรมดา ท าหน้าที่แยกแยะตัวอักษรหนึ่งออก
จากกัน โดยอาศัยการหันหัวไปคนด้าน เช่น พ-ผ, ด-ค และ ภ-ถ
เป็นต้น หัวม้วน เป็นหัวที่ท าหน้าที่ช่วยแยกตัวอักษรให้ต่างจาก
ตัวอักษรที่มีหัวกลมธรรมดา เช่น บ-ข หัวม้วนของ ข คือลักษณะ
เด่นที่แยก ข ออกจาก บ หัวหยัก ใช้แยกแยะตัวอักษรที่ดูคล้ายกัน
โดยวิธีเปลี่ยนหัวกลมธรรมดาและหัวม้วนให้เป็นหัวหยัก เช่น ม-ฆ,
ท-ฑ, และ ข-ฃ เป็นต้น
