Page 74 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

63

ความมากมายและการเลือกกินเหยื่อของหมาใน (CUON ALPINUS)

ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง จังหวัดอุทัยธานี

ABUNDANCE AND PREY SELECTION OF DHOLE (CUON ALPINUS) IN HUAI KHA

KHAENG WILDLIFE SANCTUARY, UTHAI THANI PROVINCE

1
1,*
1
ศุภกร อินทรประสิทธิ์ , รองลาภ สุขมาสรวง และ ประทีป ด้วงแค
1
Supagorn Intaraprasit , Ronglarp Sukmasuang & Prateep Duengkae
1
1,*

บทคัดย่อ

การศึกษาความมากมาย และการเลือกกินเหยื่อของหมาในในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง จังหวัดอุทัยธานี ด าเนินการ
บริเวณพื้นที่หน่วยพิทักษ์ป่าเขาบันได ระหว่างเดือนธันวาคม พ.ศ. 2558 ถึงเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2559 รวมระยะเวลา
ประมาณ 1 ปี ด้วยวิธีเทคนิคการติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพ และการเดินเท้าเก็บมูลหมาในเพื่อน ามาจ าแนกชนิดเหยื่อด้วยเทคนิค
ทางกล้องจุลทรรศน์ ผลการติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพในตารางกริตขนาด 1 ตารางกิโลเมตร จ านวน 50 ตารางกริต ครอบคลุม
พื้นที่ 50 ตารางกิโลเมตร รวมเวลาในการติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพ 1,500 กับดักวัน พบหมาในมีค่าร้อยละความมากมาย 0.6
พบสัตว์ที่สามารถเป็นเหยื่อรวม 21 ชนิด โดยเก้งมีค่าความมากมายมากที่สุด (34.27%) รองลงมาได้แก่ กวางป่า (29.87%)
หมูป่า (14.20%) และสัตว์กลุ่มนก (10.87%) พบชนิดเหยื่อจากการวิเคราะห์กองมูลหมา ใน 134 กองพบชนิดเหยื่อรวม 10
ชนิดประกอบด้วย เก้ง กวางป่า เนื้อทราย หมูป่า ชะมดแผงหางปล้อง อีเห็นธรรมดา เม่น ลิงกัง สัตว์กลุ่มนก สัตว์กลุ่มหนู ผล
การศึกษาพบเก้งมีค่าร้อยละความถี่ในการปรากฏมากที่สุด 31.34% รองลงได้แก่ ชะมดแผงหางปล้อง 30.60% กวางป่า
20.90% หมูป่า 14.18% ค่ามวลชีวภาพของเหยื่อที่ถูกกินสัมพัทธ์พบว่าหมาในกินกวางป่าในปริมาณมากที่สุด 39.92%
รองลงมา ได้แก่ หมูป่า 18.78% เก้ง 17.03% เหยื่อส่วนใหญ่เป็นสัตว์กีบพบรวม 78.17% นอกจากนี้ยังมีชนิดเหยื่ออีกที่ส าคัญ
ได้แก่ชะมดแผงหางปล้อง 13.46% จ านวนตัวเหยื่อที่ถูกกินสัมพัทธ์พบว่าหมาในกินสัตว์กลุ่มนก 33.93% รองลงมาได้แก่พวก
หนู 26.90% ชะมดแผงหางปล้อง 17.67% ค่าดัชนีการเลือกกินวิเคราะห์โดยรวมข้อมูลพบมากที่สุดในชะมดแผงหางปล้อง มี
ค่า 0.86 รองลงมาได้แก่ หมูป่า 0.00 เก้ง - 0.07 และกวางป่า - 0.23 ผลการศึกษานี้เมื่อเปรียบเทียบกับผลการศึกษาในพื้นที่
อื่นในประเทศไทยให้ผลไปในทิศทางเดียวกันคือพบว่าความมากมายของหมาในมีน้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับความมากมาย
ของเหยื่อ เหยื่อหลักของหมาในได้แก่ กวางป่า หมูป่า เก้ง เมื่อพิจารณาจากปริมาณมวลชีวภาพสัมพัทธ์ที่หมาในกิน ผลจาก
การศึกษาดัชนีการเลือกกินพบว่าหมาในเลือกกินชะมดแผงหางปล้องมากที่สุด รองลงมาได้แก่ หมูป่า เก้ง กวางป่า ตามล าดับ
ข้อเสนอแนะส าหรับการศึกษาและจัดการเพื่อการอนุรักษ์หมาในและเหยื่อได้เสนอไว้ในการศึกษานี้แล้ว

ค าส าคัญ: หมาใน, มวลของเหยื่อที่ถูกกินสัมพัทธ์, จ านวนเหยื่อที่ถูกกินสัมพัทธ์, การเลือกกินเหยื่อ, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วย
ขาแข้ง

ABSTRACT

The study of abundance and prey selection of dhole in Huai Kha Kheang Wildlife Sanctuary, Uthai Thani
Province was conducted in the area around Khao Bun Dai Forest Guard Station during December 2015 and
July 2016, total time of 1 year approximately. Camera trap techniques and walking on the forest road to
collect dholes’ feceses for prey identification by microscopic technique were used. The result gained from

1 ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
* Corresponding author: fforrls@ku.ac.th

วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017