Page 76 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

65

ศึกษาความมากน้อยของหมาในและเหยื่อ (2) เพื่อศึกษาชนิดเหยื่อและการเลือกกินเหยื่อของหมาใน ทั้งโดยรวมข้อมูล
และจ าแนกตามฤดูกาล

ภาพที่ 1 พื้นที่ศึกษาและขอบเขตการติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพต าแหน่งที่ที่ 1 – 50 ครอบคลุมพื้นที่ 50 ตาราง
กิโลเมตร บริเวณหน่วยพิทักษ์ป่าเขาบันได เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง

อุปกรณ์และวิธีการ

การเก็บข้อมูล
1. ศึกษาความมากมายของหมาใน และเหยื่อหลัก โดยแบ่งพื้นที่ศึกษาเป็นตารางกริตตามแผนที่ภูมิศาสตร์ของ
กรมแผนที่ทหาร แต่ละกริตครอบคลุมพื้นที่ 1 ตารางกิโลเมตร ติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพยี่ห้อ Bushnell HD จ านวน 6
– 13 ชุด โดยใช้ 1 ชุดต่อ 1 กริต เลือกบริเวณที่พบร่องรอยของสัตว์ป่า ติดตั้งกล้องสูงจากพื้นดินประมาณ 30
เซนติเมตร ตั้งค่าหน่วงเวลา 10 วินาที บันทึก 1 ภาพ ตลอด 24 ชั่วโมง ให้แต่ละต าแหน่งตั้งกล้องในแต่ละกริตทิ้งไว้
เป็นเวลา 30 วัน ซึ่งเป็นวิธีเดียวกับที่ Nag (2008) ใช้ศึกษาประชากรของเหยื่อและสัตว์ป่ากินเนื้อรวมถึงหมาในใน

ประเทศอินเดีย เมื่อครบก าหนด 30 วัน จึงย้ายกล้องดักถ่ายภาพไปต าแหน่งอื่นจนครบ 50 ตารางกิโลเมตร (ภาพที่ 1)
รวมจ านวนกับดักวัน (trap day) ทั้งหมด 1,500 กับดักวัน
2. เดินหาและเก็บมูลของหมาในตามเส้นทางด่านสัตว์ และทางตรวจการณ์ป่าไม้ ในพื้นที่ศึกษาทุกเดือนๆละ 3
- 5 วัน ตลอดระยะเวลา 1 ปี โดยการสังเกตจ าแนกมูลหมาในสังเกตจากมูลรูปทรงกระบอกหรือคล้ายไส้กรอก สีด า
คล้ า ปลายด้านหนึ่งเรียวเล็กและมีกลิ่นแรง เส้นผ่านศูนย์กลางมูลประมาณ 2 – 3 เซนติเมตร (Grassman et al.,
2005) หมาในมักถ่ายกองมูลในบริเวณเดียวกันหลายกองใกล้กันบนพื้นโล่ง นอกจากนี้ยังใช้การสังเกตจากร่องรอยจาก
รอยนิ้วที่ปรากฏบนพื้นดินรอบๆ กองมูล
3. ศึกษาชนิดเหยื่อจากขน ตามวิธีการของ Petdee (2000) ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้คือ

วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017