Page 75 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

64

camera trap within 1 km2 square grid, 50 square grids totally that covered an area of 50 km2, 1,500 trap day
was deployed. The results reflected that the abundance of dhole in the area was 0.6. Twenty one of prey
species were detected by the camera. The study showed that baking deer was the most abundance (34.27%)
followed by Sambar deer (29.87%), wild pig (14.20%) and group of bird species (10.87%). Ten prey species
of the dhole were found based on 134 dholes’ feceses. There composed of Barking deer, Sambar deer, Hog
deer, Wild pig, Large Indian civet, Asian palm civet, Porcupine, Pig-tailed macaque, some species of birds,
some species of rodents. The results showed that barking deer was the highest frequency of occurrence,
31.34% followed by Large Indian civet 30.60%, Sambar deer 20.90%, Wild pig 14.18%. The relative biomass
consumed by the dhole in the area revealed that the highest relative biomass consumed was Sambar deer
39.92%, followed by Wild pig 18.78%, Barking deer 17.03%. The ungulates species was the most prey there
was 78.17% of the biomass totally. Moreover one of the most important prey species was Large Indian civet
there was 13.46% of the total relative biomass consumed. In the case of the relative number of individual
consumed found that the highest number was some bird species 33.93% followed by some small rodent
species 26.90%, Large Indian civet 17.67%. The selectivity index analyzed by pooled data found that the
highest was Large Indian civet 0.86, followed by Wild pig 0.00, Barking deer - 0.07 and Sambar deer - 0.23.
Determined the results of this study with the results gained from other studies sites of Thailand showed in
the same direction that the abundance of Dhole was a little when compared with the abundance of prey
based. Main preys of the Dhole also were Sambar deer, Wild pig and Barking deer when determined by the
relative biomass consumed. Prey selection index showed that the dhole in the area liked to feed on large
Indian civet followed by Wild pig, Barking deer and Sambar deer respectively. Recommendations for further
study and management for Dhole and their conservation were proposed in this study.

Keywords: dhole, relative biomass consumed, relative number of prey consumed, prey selection, Huai
Kha Khaeng Wildlife Sanctuary

ค าน า

หมาในเป็นสัตว์ป่ากินเนื้อที่มีความส าคัญในระบบนิเวศ อย่างไรก็ตามการศึกษาเกี่ยวกับสัตว์ป่ากินเนื้อส่วนใหญ่
มุ่งเน้นการศึกษาเฉพาะเสือโคร่ง (Panthera tigris) และเสือดาว (Panthera pardus) ในขณะที่หมาใน (Cuon
alpinus) แม้ว่าเป็นคู่แข่งขันโดยตรงกับชนิดสัตว์ป่ากินเนื้อทั้งสองชนิดดังกล่าว (Selvan et al., 2013) ตลอดจนมี

ความส าคัญในระบบนิเวศเช่นเดียวกันแต่ได้ถูกละเลย ทั้งประชาชนยังมีทัศนะทางลบต่อหมาใน อาจเนื่องจาก
พฤติกรรมการรวมกันหากินเป็นฝูงที่ท าให้สามารถล่าสัตว์ป่าขนาดใหญ่ได้ (Cohen et al., 1978) ท าให้มีการก าจัด
หมาในด้วยวิธีการต่างๆ ซึ่งเป็นสาเหตุส าคัญของการลดจ านวนลงอย่างรวดเร็วในทุกแหล่งการแพร่กระจายอันเป็นเหตุ
ส าคัญประการหนึ่งที่ท าให้ประชากรลดลงแตกต่างจากสัตว์ป่ากินเนื้อชนิดอื่น นอกเหนือจากการลดลงของประชากร
เหยื่อ และการคุกคามถิ่นอาศัย ปัจจุบันหมาในได้รับการจัดสถานภาพทางการอนุรักษ์ว่าเป็นสัตว์ป่าใกล้สูญพันธุ์
(endangered species) (IUCN, 2016)
การศึกษาความมากมายและชนิดเหยื่อของหมาในเคยมีการศึกษาในพื้นที่ต่างๆของประเทศไทย 4 แห่ง ได้แก่

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา อุทยานแห่งชาติทับลาน
จังหวัดปราจีนบุรี และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสลักพระ จังหวัดกาญจนบุรี แต่การศึกษาเกี่ยวกับหมาใน ในเขตรักษา
พันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีสัตว์กินเนื้อขนาดใหญ่ ได้แก่ หมาใน เสือโคร่ง และเสือดาว อาศัยอยู่ร่วมกัน
อย่างชุกชุมยังไม่เคยมีการศึกษามาก่อน ผลการศึกษาที่ได้สามารถน ามาใช้เพื่อเพิ่มความเข้าใจปฏิสัมพันธ์ ชนิดเหยื่อ
การซ้อนทับกันของเหยื่อระหว่างสัตว์กินเนื้อขนาดใหญ่ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เดียวกัน ช่วยเพิ่มความเข้าใจความ
สลับซับซ้อนของระบบนิเวศ เพื่อการจัดการพื้นที่ บนฐานความรู้ให้มากยิ่งขึ้นต่อไป การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1)

วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017