Page 108 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

97

การแสดงออกทางสีหน้าของลิงวอกภูเขา (MACACA ASSAMENSIS)

ที่วัดถ ้าปลา จังหวัดเชียงราย

FACIAL EXPRESSION OF ASSAMESE MACAQUES (MACACA ASSAMENSIS) AT

THAM PLA TEMPLE, CHIANG RAI PROVINCE

1,*
คมกริช แก้วพนัส
Komkrich Kaewpanus
1,*

บทคัดย่อ

การศึกษาเรื่องการแสดงสีหน้าของลิงวอกภูเขา ที่ วัดถ ้าปลา อ้าเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย โดยวิธีการสังเกตและบันทึกข้อมูล
ของลิงวอกภูเขาแต่ละตัว ซึ่งบันทึกข้อมูลทุกๆ 15 นาที ตั งแต่ 07.00 น. ถึง 17.00 น. เป็นเวลาทั งหมด 396 ชั่วโมง โดยเก็บ
ข้อมูลตั งแต่เดือนมิถุนายน 2559 ถึง เดือนพฤษภาคม 2560 ผลการศึกษาพบว่า ลิงวอกภูเขามีการแสดงออกทางสีหน้าทั งหมด
5 รูปแบบ คือ Bared teeth, Teeth chatter, Lip smack, Eye brow และ Open mouth ลิงวอกภูเขาแสดงสีหน้าแบบ
Teeth chatter มากที่สุด รองลงมาคือ Open mouth, Eye brow, Bared teeth และ Lip smack ร้อยละ 41.3, 32.8,
13.7, 9.7 และ 2.5 ตามล้าดับ การแสดงออกทางสีหน้าของลิงวอกภูเขาเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการผูกไมตรีร้อยละ 56.2
มากกว่าพฤติกรรมก้าวร้าวร้อยละ 43.8 การแสดงสีหน้าของลิงวอกภูเขามีความแตกต่างระหว่างเพศและวัย โดยเพศผู้ร้อยละ
62.8 แสดงสีหน้ามากกว่าเพศเมียร้อยละ 32.1 ตัวเต็มวัยเพศเมียและตัวเต็มวัยเพศผู้แสดงสีหน้ามากกว่าเพศและวัยอื่นๆ
พฤติกรรมทางสังคมและรูปแบบของพฤติกรรมก้าวร้าวและพฤติกรรมการผูกไมตรี มีผลต่อรูปแบบการแสดงออกทางสีหน้าและ
ท่าทางที่เกี่ยวข้องของลิงวอกภูเขา

ค้าส้าคัญ: ลิงวอกภูเขา, การแสดงออกทางสีหน้า, พฤติกรรม, วัดถ ้าปลา, เชียงราย

ABSTRACT

A study of facial expression of Assamese macaque (Macaca assamensis) at Tham Pla Temple, Chiang Rai
Province was conducted by focal animal sampling and data were recorded every 15 minutes from 07.00 to
17.00, totally 396 hours from June 2016 to May 2017. The results showed that the overall facial expressions
of Assamese macaque have five patterns including Bared teeth, Teeth chatter, Lip smack, Eye brow and
Open mouth. The expression of teeth chatter was mostly followed by Open mouth, Eye brow, Bared teeth
and Lip smack (41.3%, 32.8%, 13.7%, 9.7% and 2.5% respectively). These facial expressions were involved
in affiliation behaviors (56.2%) more than aggressive behavior (43.8%). The facial expressions of macaque
were different according to age and sex compositions. Male (62.8%) displayed more than female (31.1%).
Adult female and adult male displayed facial expressions more than other age and sex categories. Social
behaviors and dominance style influenced patterns of facial expressions and also relative gestures of the
macaque.

Keywords: Assamese macaque, facial expression, behavior, Tham Pla Temple, Chiang Rai

1 โปรแกรมวิชาชีววิทยา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
* Corresponding author: kaewpanus@gmail.com

วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017