Page 103 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

92

ภาพที่ 6 ความถี่ของการพบกระทิงที่ออกมาหากินในพื้นที่เกษตรกรรมโดยรอบเขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้าใน 4
หมู่บ้านหลัก บริเวณ 21 ต าแหน่งระหว่างเดือนมกราคมถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2559
1 = เขาสี่กุมาร (UTM 791903 1592008), 2 = บ้านคลองทราย (UTM796947 1591246), 3 = บ้านไทร
ทองพัฒนา (UTM7970901591415), 4 = เขาสี่กุมาร (UTM797090 1591465), 5 = บ้านคลองทราย (UTM798430
1589543), 6 = บ้านคลองทราย (UTM798456 1590703), 7 = บ้านไทรทองพัฒนา (UTM799078 1592319), 8 =

บ้านคลองทราย (UTM799108 1580107), 9 = บ้านคลองทราย (UTM799113 1589202), 10 = บ้านคลองทราย
(UTM799523 1590475), 11 = บ้านคลองทราย (UTM799123 1589102), 12 = บ้านคลองทราย (UTM 799178
1591568), 13 = บ้านคลองทราย (UTM799485 1599790), 14 = บ้านคลองทราย (UTM800173 1590613), 15 =
บ้านโพธิ์ทองพัฒนา (UTM800196 1592464), 16 = บ้านโพธิ์ทองพัฒนา (UTM800296 1592464), 17 = บ้านโพธิ์
ทองพัฒนา (UTM801208 1592141), 18 = บ้านโพธิ์ทองพัฒนา (UTM801248 1592331), 19 = บ้านเขาแผงม้า
(UTM801887 1590399), 20 = บ้านเขาแผงม้า (UTM802011 1590751), 21 = บ้านเขาแผงม้า (UTM803148
1589428)

สรุป

1. ความหนาแน่นของกองมูล ปรากฏพบกองมูลทั้งสิ้น 1,679 กอง คิดเป็นความหนาแน่นของกองมูลเท่ากับ
3,057 กอง/ตร.กม. ได้ค่าความหนาแน่นของกระทิงในพื้นที่บริเวณเขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้าเท่ากับ 2.44 ตัว/ตร.
กม. หรือคิดเป็นประชากรกระทิงทั้งหมด 271 ตัว เมื่อพิจารณาจากขอบเขตการใช้พื้นที่อาศัยของกระทิงทั้งหมดขนาด
111.15 ตร.กม.

2. กระทิงออกมาหากินรวม 368 ครั้ง รวมจ านวนกระทิงที่พบแบบสะสม 8,262 ตัว จ านวนตัวที่พบมีความผัน
แปรระหว่าง 1–121 ตัว ค่าเฉลี่ยฝูง 22.20 ตัว (SE=25.25) โดยส่วนใหญ่เป็นการพบกระทิงหากินเพียงตัวเดียวมาก
ที่สุด จ านวน 39 ครั้ง
3. โครงสร้างประชากรกระทิงคิดเป็นตัวเต็มวัย: ก่อนเต็มวัย: วัยรุ่น: และลูกมีค่า 1: 0.14: 1.02: 0.23
ตามล าดับ สัดส่วนเพศผู้และเพศเมียเต็มวัยในประชากร คิดเป็น 1: 5.43 อัตราการเพิ่มของประชากรกระทิงคิดเป็น
ร้อยละ 27.29
4. จากการเก็บข้อมูล ระหว่างปี พ.ศ. 2556 ถึง ปี พ.ศ. 2558 พบว่าพื้นที่ที่กระทิงออกไปใช้ประโยชน์นอก
พื้นที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้า พบ 21 บริเวณ โดยแต่ละปีพบกระทิงแบบสะสมรวมทุกบริเวณจ านวน 2,487 ตัว
1,986 ตัว และ 1,483 ตัว ตามล าดับ รวมจ านวนกระทิงที่พบในรอบ 3 ปีแบบสะสม 9,036 ตัว การลดลงการออกมา

นอกพื้นที่เกิดจากการสร้างรั้วไฟฟ้าป้องกันกระทิงในปี พ.ศ. 2557 และการจัดการเพิ่มแหล่งน้ าและทุ่งหญ้าในพื้นที่ ปี
พ.ศ. 2557 เช่นกัน

วารสารสัตว์ป่าเมืองไทย ปีที่ 24 พ.ศ. 2560 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 24, 2017