Page 173 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร

Coarse Medium Fine
100
90

80
70
60
Score 50

40
30
20

10
0
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
Active Carbon (ppm)

ภ�พที่ 6.12 กร�ฟ 3 เส้น ซึ่งแสดงคว�มสัมพันธ์ระหว่�งปริม�ณแอกทีฟคอร์บอน (active carbon, ppm) กับ
ระดับคะแนน (score) เชิงคุณภ�พ สำ�หรับดิน 3 ประเภท คือ ดินเนื้อหย�บ ( ) เนื้อป�นกล�ง ( ) และเนื้อ
ละเอียด ( ) ส่วนแถบล่�ง กล�งและบนแสดงพิสัยคะแนนเชิงคุณภ�พดิน ช่วงตำ่� ป�นกล�ง และสูงต�มลำ�ดับ

3.3 พีเอช (pH) ของดิน
พีเอชของดิน คือ ตัวเลขที่บ่งบอกระดับของสภ�พกรดหรือสภ�พด่�งในดิน ซึ่งมีคว�มสำ�คัญ
ต่อคว�มเป็นประโยชน์ของธ�ตุอ�ห�ร และระดับส�รพิษในดินที่ร�กพืชจะได้รับ รวมทั้งมีผลต่อก�ร

เจริญเติบโตและกิจกรรมของจุลินทรีย์ในดินด้วย นอกจ�กนั้นพีเอชของดินยังมีอิทธิพลต่อก�รเคลื่อนย้�ย
โลหะหนัก ก�รสล�ยตัวของส�รอินทรีย์ต่�งๆ ก�รละล�ยและก�รดูดซับของส�รเหล่�นี้ด้วย อ�จกล่�ว

ได้ว่�ไม่มีสมบัติท�งเคมีของดินข้อใดที่กระทบต่อกระบวนก�รในดิน กิจกรรมของจุลินทรีย์ดินและก�ร
เจริญเติบโตของพืช ได้กว้�งขว�งเท่�พีเอชของดิน
3.3.1 ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพีเอชของดิน มี 2 อย่�ง คือ

1) ปัจจัยภ�ยใน ที่เกี่ยวข้องกับพีเอชของดิน สืบเนื่องจ�กปัจจัยก�รกำ�เนิดดิน ซึ่งทำ�ให้
มีก�รสะสมหรือสูญเสียแคตไอออนกรดและแคตไอออนเบส ก�รเพิ่มกรดในดินซึ่งทำ�ให้ดินมีพีเอชตำ่�กว่�

7 เป็นกระบวนก�รที่เกิดอย่�งช้�ๆ และต่อเนื่อง สภ�พภูมิอ�ก�ศที่มีปริม�ณฝนสูงกว่�ก�รค�ยระเหย และ
ก�รชะละล�ยแคตไอออนเบสลงสู่ดินชั้นล่�งม�ก จะส่งเสริมก�รเพิ่มกรดในดิน ส่วนดินที่มีพีเอชสูงกว่� 7
หรือดินด่�งเกิดจ�กวัตถุต้นกำ�เนิดดินที่เป็นด่�ง เช่น หินปูน ดินประเภทนี้จะมีแคตไอออนเบสที่แลก

เปลี่ยนได้สูง นอกจ�กนี้ยังอ�จมีอนุภ�คของแคลเซียมค�ร์บอเนต หรือแมกนีเซียมค�ร์บอเนตปะปนอยู่ใน
ดินด้วย

สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 169