Page 141 -
P. 141
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คุณภาพดินเพื่อการเกษตร
ก�รติดต�ม ระดับที่ 5 หน่วยปฏิบัติก�รหรือ
ตรวจสอบคุณภ�พ หน่วยกำ�หนดนโยบ�ย
ภ�คหรือประเทศ
ก�รประเมิน
ระดับที่ 4 ลุ่มนำ้�
ระดับที่ 3 พื้นที่เพ�ะปลูก
คว�มเข้�ใจ ระดับที่ 2 พื้นที่ก�รวิจัย ก�รวิจัยสมบัติ
คุณภ�พดิน และ
กระบวนก�รในดิน
ระดับที่ 1 จุดหรือพื้นที่ตรวจสอบเบื้องต้น
ภ�พที่ 5.2 กรอบแนวคิดในก�รศึกษ� (conceptual framework) เพื่อก�รประเมินคุณภ�พดิน
1.2 ก�รประเมินและก�รติดต�มตรวจสอบคุณภ�พดิน
1.2.1 ก�รประเมิน (assessment) มีคว�มหม�ย 2 อย่�งคือ 1) ก�รค�ดก�รณ์ ก�รค�ดคะเน
หรือก�รประม�ณ ได้แก่ก�รประม�ณค่�หรือร�ค�ของสิ่งหนึ่งเท่�ที่ควรจะเป็น หรือ 2) กระบวนก�ร
รวบรวมข้อมูลและวิเคร�ะห์ข้อมูล แล้วนำ�ผลก�รวิเคร�ะห์ข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในก�รตัดสินใจกำ�หนด
ท�งเลือกสำ�หรับก�รปรับปรุงที่เหม�ะสมเพื่อให้คุณภ�พดินดีขึ้นถึงระดับที่ต้องก�ร
ก�รประเมินคุณภ�พดิน คือก�รวัดก�รเปลี่ยนแปลงสมบัติจำ�เพ�ะของดินที่เกี่ยวเนื่องกับหน้�ที่
ของดินซึ่งเร�สนใจ ให้ทร�บว่�สมบัติจำ�เพ�ะของดินดังกล่�วมีก�รเปลี่ยนแปลงจนส่งผลกระทบต่อก�ร
ทำ�หน้�ที่ของดินเพียงใด เป้�หม�ยสุดท้�ยของก�รประเมินคุณภ�พดินคือก�รทร�บข้อมูลที่จำ�เป็นสำ�หรับ
ก�รจัดก�รดินให้มีผลิตภ�พสูงอย่�งยั่งยืน มีนำ้�คุณภ�พดีและเป็นถิ่นที่อยู่อันเหม�ะสมของสิ่งมีชีวิตต่�งๆ
ซึ่งรวมทั้งมนุษย์ ก�รประเมินคุณภ�พดินประกอบด้วยก�รกำ�หนดแนวท�งก�รประเมิน เครื่องมือที่จำ�เป็น
และแบบบันทึกคุณภ�พหรือสุขภ�พดิน (soil health card) สำ�หรับเอกส�รบันทึกส�รสนเทศตัวชี้บอก
ด้�นคุณภ�พดิน (soil quality indicator information sheets) ใช้บันทึกสมบัติดินท�งฟิสิกส์ เคมี และ
ชีวภ�พที่วัดได้ เพื่อให้ผู้ประเมินแปลคว�มหม�ยและนำ�ผลไปใช้ได้ต�มคว�มประสงค์
สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย 137
