Page 27 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

20 พันธุศาสตร์ประชากร
สำาหรับการปรับปรุงพันธุ์

อีกแบบที่พบ คือ เมื่อพ่อแม่ที่ท�าการผสมเป็น dominant x recessive กรณีนี้จะเกิดเพียง
19
บทที่ 1องค์ประกอบทางพันธุกรรมและการเข้าสู่สมดุลของประชากร
2 แบบการผสม คือ AA x aa และ Aa x aa พบว่า อัตราส่วนของลูกที่เกิดลักษณะด้อยจากลูกที่เกิดขึ้น

ทั้งหมด ดังนี้

ความถี่ของแต่ละจีโนไทป์ที่เกิดขึ้น
คู่แต่งงาน ความถี่ที่เกิดขึ้น
A_ ลักษณะเด่น aa ลักษณะด้อย
2 2
2 2
AA x aa 2p q 2p q -
3
3
3
Aa x aa 4pq 2pq 2pq
2 2
3
2 2
ผลรวม 2p q + 4pq 3 2p q + 2pq 3 2pq

อัตราส่วนของลูกที่มีลักษณะด้อย เกิดในประชากรที่เป็น dominant x recessive มีความถี่
อัตราส่วนของลูกที่มีลักษณะด้อย เกิดในประชากรที่เป็น dominant x recessiveมีความถี่ของลูกที่
q
2pq
3
=
ของลูกที่มีลักษณะด้อย เท่ากับ จะเห็นได้ว่า เมื่อให้ค่า q = 1 จะมีค่ามากที่สุด
1+q
య
2 2
3 ୯
มีลักษณะด้อย เท่ากับ ଶ୮୯ 2p q + 4pq จะเห็นได้ว่าเมื่อให้ค่า q = 1 จะมีค่ามากที่สุดคือ ଵ
ൌ
1
คือ หมายถึง ในประชากรที่มีพ่อแม่ที่เป็นลักษณะเด่นและลักษณะด้อยผสมพันธุ์กันจะได้ลูกที่มี ଶ
మ మ
య
ଶ୮ ୯ ାସ୮୯
ଵା୯
2
หมายถึงในประชากรที่มีพ่อแม่ที่เป็นลักษณะเด่นมาผสมพันธุ์กันจะได้ลูกที่มีลักษณะด้อยมีค่าอยู่ระหว่างค่า 0
ลักษณะด้อยมีค่าอยู่ระหว่างค่า 0 ถึง 1
2
ଵ
ถึง
ଶ
ส่วนความถี่ของลูกที่มีลักษณะด้อยที่มาจากการผสมของประชากร recessive x recessive มีความถี่
ส่วนความถี่ของลูกที่มีลักษณะด้อยที่มาจากการผสมของประชากร recessive x recessive
q
4
ర
୯
มีความถี่ของลูกที่มีลักษณะด้อย เท่ากับ = 1 ความหมาย คือ เมื่อมีการผสมระหว่างลักษณะด้อย
ของลูกที่มีลักษณะด้อย เท่ากับ = 1ความหมายก็คือ เมื่อมีการผสมระหว่างลักษณะด้อยกับลักษณะด้อย ลูก
୯ ర q 4
กับลักษณะด้อย ลูกที่เกิดก็มีแต่ลักษณะด้อยอย่างเดียว ในความเป็นจริง อย่างกรณีคนเผือก จะพบว่า
ที่เกิดก็มีแต่ลักษณะด้อยอย่างเดียว
คนเผือกด้วยกันเองมักจะไม่ได้แต่งงานกัน มีโอกาสน้อยที่จะเกิดขึ้น แต่พบว่า ลักษณะด้อยจะเกิดขึ้น

เมื่อคนปกติแต่งงานกัน

ตัวอย่ำง ในประชากรที่อยู่ในสภาพสมดุลมี genotypic array เท่ากับ 0.40 AA + 0.40 Aa + 0.2 aa
ตัวอย่าง ในประชากรที่อยู่ในสภาพสมดุลมี genotypic array เท่ากับ 0.40AA + 0.40Aa + 0.2aa แล้วมีการ
แล้วมีการผสมกันอย่างสุ่มในประชากร จงหา (1) สัดส่วนของลูกที่เกิดขึ้นที่มีจีโนไทป์ aa เกิดจาก
ผสมกันอย่างสุ่มในประชากร จงหา (1) สัดส่วนของลูกที่เกิดขึ้นที่มีจีโนไทป์ aa เกิดจากพ่อแม่ที่มีลักษณะเด่น
พ่อแม่ที่มีลักษณะเด่นแต่งงานกัน (2) สัดส่วนของลูกที่เกิดขึ้นที่มีจีโนไทป์ aa เกิดจากพ่อแม่ที่มี
แต่งงานกัน (2) สัดส่วนของลูกที่เกิดขึ้นที่มีจีโนไทป์ aa เกิดจากพ่อแม่ที่มีลักษณะเด่นและลักษณะด้อย
ลักษณะเด่นและลักษณะด้อยแต่งงาน (3) สัดส่วนของลูกที่เกิดขึ้นที่มีจีโนไทป์ aa เกิดจากพ่อแม่ที่มี
แต่งงาน (3) สัดส่วนของลูกที่เกิดขึ้นที่มีจีโนไทป์ aa เกิดจากพ่อแม่ที่มีลักษณะด้อยแต่งงานกัน
ลักษณะด้อยแต่งงานกัน
เริ่มจากการคํานวณ
ความถี่ของยีน A หรือ p = 0.40+ ½ (0.40) = 0.6
ความถี่ของยีน a หรือ q = 0.20+ ½ (0.40) = 0.4
จะได้
(1) สัดส่วนของลูกที่เกิดขึ้นที่มีจีโนไทป์ aa เกิดจากพ่อแม่ที่มีลักษณะเด่นแต่งงานกัน