Page 11 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

4 พันธุศาสตร์ประชากร
สำาหรับการปรับปรุงพันธุ์

4 จากความถี่ของจีโนไทป์สามารถค�านวณหาความถี่ของยีนได้ ในกรณีนี้ยีนที่ควบคุมลักษณะ 1 คู่
พันธุศาสตร์ประชากรกับการปรับปรุงพันธุ์
ประกอบไปด้วย 2 อัลลีล คือ อัลลีล A และ อัลลีล a สามารถที่จะค�านวณหาความถี่ของยีน A หรือ f(A)

จากความถี่ของจีโนไทป์สามารถคํานวณหาความถี่ของยีนได้ ในกรณีนี้ยีนที่ควบคุมลักษณะ 1 คู่
และความถี่ของยีน a หรือ f(a) ได้ดังนี้
ประกอบไปด้วย 2 อัลลีล คือ อัลลีลA และ อัลลีล aสามารถที่จะคํานวณหาความถี่ของยีน A หรือ f(A) และ

ความถี่ของยีน a หรือ f(a) ได้ดังนี้
ความถี่ของยีน A ให้สัญลักษณ์เป็น f(A) = จ�านวนยีน A = p
ความถี่ของยีน A ให้สัญลักษณ์เป็น f(A) = จ�านวนยีนทั้งหมด (A+a) = p
จํานวนยีน A

จ�านวนยีน a
จํานวนยีนทั้งหมด �A � a�
ความถี่ของยีน a ให้สัญลักษณ์เป็น f(a) = = q
ความถี่ของยีน a ให้สัญลักษณ์เป็น f(a) = จ�านวนยีนทั้งหมด (A+a)= q
จํานวนยีน a

จํานวนยีนทั้งหมด �A � a�
เมื่อท�าการผสมแบบสุ่ม โอกาสที่แต่ละจีโนไทป์จะผสมกันได้เกิดขึ้นทั้งหมด 6 แบบ นอกจากนี้
เมื่อทําการผสมแบบสุ่ม โอกาสที่แต่ละจีโนไทป์จะผสมกันได้เกิดขึ้นทั้งหมด 6 แบบ นอกจากนี้ พบ
พบคู่ผสมที่มีการแสดงออกของจีโนไทป์เหมือนกันในรุ่นลูกที่มีการผสมแบบสลับพ่อแม่จ�านวน 3 คู่ผสม
คู่ผสมที่มีการแสดงออกของจีโนไทป์เหมือนกันในรุ่นลูกแม้จะมีการผสมแบบสลับพ่อแม่จํานวน 3 คู่ผสม คือ
คือ AA x Aa, AA x aa และ Aa x aa ท�าให้ในการหาความถี่ที่เกิดขึ้นจึงมีการคูณ 2 ดังนี้
AA x Aa, AA x aa และ Aa x aaทําให้ในการหาความถี่ที่เกิดขึ้นจึงมีการคูณ 2 เข้าไป ดังนี้

ความถี่ของแต่ละจีโนไทป์ในรุ่นลูก
คู่ผสม ความถี่ที่เกิดขึ้น
AA Aa aa
AA x AA D 2 D 2 - -
AA x Aa 2DH DH DH -
AA x aa 2DR - 2DR -
2
Aa x Aa H 2 ¼H 2 ½H 2 ¼H
Aa x aa 2HR - HR HR
2
aa x aa R 2 - - R
2
ผลรวม 1 p 2 2pq q

หมำยเหตุ D, R, H คือ จ�านวนนับที่เกิดขึ้นจริงของแต่ละจีโนไทป์
หมายเหตุD, R, H คือ จํานวนนับที่เกิดขึ้นจริงของแต่ละจีโนไทป์

ความถี่ของแต่ละจีโนไทป์ในรุ่นลูกที่มีจีโนไทป์ AA สามารถหาผลรวมของความถี่จีโนไทป์ AA
ความถี่ของแต่ละจีโนไทป์ในรุ่นลูกที่มีจีโนไทป์ AA สามารถหาผลรวมของความถี่จีโนไทป์ AA ได้จาก
2
2
2
2
2
2
2
ผลรวมของ D +DH+¼ H อาศัยหลักการ (a+b) = a +2ab+b นั่นก็คือ (D + ½ H) สามารถหาความถี่ของจี
2
2
ได้จากผลรวมของ D + DH + ¼H อาศัยหลักการ (a + b) = a + 2ab + b นั่นก็คือ (D + ½H) 2
2
2
2
โนไทป์ AAได้เท่ากับ p เมื่อให้ p = D + ½ H
2
ได้ความถี่ของจีโนไทป์ AA เท่ากับ p เมื่อก�าหนดให้ p = D + ½H

ในทํานองเดียวกัน