Page 10 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

บทที่ 1

องค์ประกอบทำงพันธุกรรม

และกำรเข้ำสู่สภำพสมดุลของประชำกร

สภำพสมดุลของประชำกรที่ควำมถี่ของยีนอยู่บนออโตโซม (autosome)

กำรค�ำนวณควำมถี่ของจีโนไทป์และยีน (genotype and gene frequency)

หลักการค�านวณความถี่ คือ ผลรวมของความถี่ที่เกิดขึ้นในประชากรที่สนใจเท่ากับ 1 เสมอ
เช่น ในห้องเรียนมีนิสิตจ�านวน 200 คน ประกอบด้วยนิสิตชายจ�านวน 80 คน นิสิตหญิงจ�านวน 120 คน

สามารถค�านวณความถี่ของนิสิตชายที่อยู่ในห้องเรียนเท่ากับ 80/200 หรือ 0.4 ในขณะที่ความถี่
ของนิสิตหญิงที่อยู่ในห้องเรียนนี้เท่ากับ 120/200 หรือ 0.6 หรือ 1 - 0.4 เมื่อน�าค่าความถี่ที่ค�านวณได้

มารวมกันจะมีค่าเท่ากับ 0.4 + 0.6 = 1
ในท�านองเดียวกันการหาความถี่ของทั้งจีโนไทป์และยีนจะมีค่าผลรวมเท่ากับ 1 โดยความถี่

จีโนไทป์ของแต่ลักษณะที่สนใจ คิดจำกจ�ำนวนของจีโนไทป์นั้นหำรด้วยจ�ำนวนของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้น
ทั้งหมด

ส่วนความน่าจะเป็นที่มีการปรากฏของจีโนไทป์ในประชากรที่ควบคุมด้วยยีนคู่เดียวประกอบด้วย
2 อัลลีล พบว่า มีจ�านวนจีโนไทป์ที่ปรากฏได้ทั้งหมด 3 แบบ คือ AA, Aa และ aa โดยโอกาสที่จะมีการ
n(n+1)
ผสมกันระหว่างแบบของแต่ละจีโนไทป์อย่างสุ่มนั้นจะเป็น โดยที่ n เป็นจ�านวนจีโนไทป์ที่เกิดขึ้น
2
ในประชากร ในกรณียีนควบคุมลักษณะ 1 คู่ จะมีจ�านวนจีโนไทป์ 3 แบบ คือ AA, Aa และ aa ท�าให้เกิด
3(3+1)
การผสมกันระหว่างจีโนไทป์ได้ = 6 แบบ ก�าหนดให้
2
จ�านวนของจีโนไทป์ AA
ความถี่ของจีโนไทป์ AA ให้สัญลักษณ์เป็น f(AA) = = D
จ�านวนของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นทั้งหมด

จ�านวนของจีโนไทป์ Aa
ความถี่ของจีโนไทป์ Aa ให้สัญลักษณ์เป็น f(Aa) = = H
จ�านวนของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นทั้งหมด

จ�านวนของจีโนไทป์ aa
ความถี่ของจีโนไทป์ aa ให้สัญลักษณ์เป็น f(aa) = = R
จ�านวนของจีโนไทป์ที่เกิดขึ้นทั้งหมด