Page 7 -
P. 7
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
1
บทนํา
หลักการป้องกันและกําจัดโรคพืช
ในการป้องกันและกําจัดโรคพืชที่ได้ผลดีนั้น เกษตรกรจะต้องใช้วิธีการแบบผสมผสาน
(Integrated control) โดยเลือกวิธีการต่างๆ ที่เหมาะสมนําเข้ามาร่วมสมทบเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูง
ได้ผลดียิ่งขึ้นทั้งในแง่ของการป้องกัน (protective) การรักษา (curative) และการกําจัด (eradicative) ซึ่ง
วิธีการต่าง ๆ มีดังนี้
1. วิธีการใช้พันธุ์ต้านทาน
การใช้พันธุ์ต้านทานโรคเป็นวิธีการที่ดีที่สุดและเสียค่าใช้จ่ายน้อย โดยทั่วไปแล้วการใช้พันธุ์
ต้านทานเป็นที่นิยมและถือปฏิบัติกันอย่างกว้างขวางมาจนถึงปัจจุบันแต่ก็จําเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องคํานึงถึงว่า
พันธุ์นั้น ให้ผลผลิตสูงทั้งปริมาณและคุณภาพตามที่พืชผลปลูกอยู่ภายใต้สภาพสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นนั้น ๆ
อีกด้วย ในการพัฒนาด้านการเกษตรแผนใหม่เพื่อให้ได้มาซึ่งพันธุ์พืชที่ต้านทานโรคนั้นย่อมประกอบไป
ด้วยการเลือกหาพันธุ์ที่ต้านทานโรคในแหล่งปลูกแล้วนํามาขยายพันธุ์ต่อไป การผสมพันธุ์ให้ได้พันธุ์ใหม่ที่
ต้านทานโรค การทําให้เกิดการกลายพันธุ์โดยใช้รังสีหรือสารเคมีหรือการเพิ่มภูมิต้านทานโดยวิธีการต่างๆ
แต่สําหรับเกษตรกรที่จะดําเนินการเองได้ก็โดยการคัดเลือกต้นที่ต้านทานโรคซึ่งอยู่ในสวนตามแหล่งปลูก
ไปทําการขยายพันธุ์ให้มีปริมาณเพิ่มแล้วใช้เป็นพันธุ์ปลูกต่อไป
2. วิธีการเขตกรรม
ในการป้องกันและกําจัดโรคพืชที่เกษตรกรได้ถือปฏิบัติกันมาช้านานและสมํ่าเสมอก็คือการ
เขตกรรม เช่น ระยะปลูกต้องไม่ถี่มากจนเกินไป เพราะจะช่วยให้การถ่ายเทอากาศได้ดี ไม่เกิดอับชื้น
แสงแดดจะส่องได้ทั่วถึง ความชื้นในดินต้องพอเหมาะไม่ชื้นแฉะเป็นแอ่งขังนํ้า ความเป็นกรดเป็นด่างของ
ดินต้องค่อนข้างเป็นกลาง การให้ปุ๋ ยย่อมมีความจําเป็นอย่างยิ่งทั้งปุ๋ ยวิทยาศาสตร์และปุ๋ ยอินทรียวัตถุ ทั้งนี้
เพื่อให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์ ร่วนซุย ทําให้พืชเจริญงอกงามแข็งแรงการทําความสะอาดบริเวณสวน
ต้องการสมํ่าเสมอ เพื่อไม่ให้เศษพืชที่ร่วงหล่นอยู่บนพื้นดินเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค การตัดแต่งกิ่งก้านที่
รกรุงรังหรือส่วนที่เป็นโรคออกไปเผ่าไฟทําลายจะช่วยให้ต้นไม้เจริญได้ดีขึ้น การกําจัดวัชพืชซึ่งอาจจะเป็น
แหล่งอยู่อาศัยของเชื้อโรคให้หมดไป ไม่ให้มาแพร่ระบาดเกิดความเสียหายต่อพืชผลที่ปลูกอยู่ การปลูก
พืชคนละชนิดที่ต่างตระกูลกันโดยแบ่งออกเป็นขนัดหรือแปลงย่อย ก็จะช่วยป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อ
โรคบางชนิดได้
