Page 41 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ปาชุมชน ขนาดพื้นที่ และอาณาเขตติดตอ

จากการศึกษา พบวา ในป พ.ศ. 2559 ชุมชนตําบลแมทา อําเภอแมออน จังหวัดเชียงใหม ทั้ง 7

หมูบานไดขึ้นทะเบียนปาชุมชนของหมูบานบางสวนกับกรมปาไมภายใตโครงการปาชุมชน ซึ่งแตละหมูบานจะ
มีปาชุมชนที่ขึ้นทะเบียนแตกตางกัน รวมพื้นที่ปาชุมชนที่ขึ้นทะเบียนทั้งหมด 3,700 ไร รายละเอียดดังตารางที่

6 ทั้งนี้ ระยะเวลาของการขึ้นทะเบียน คือ 10 ป หลังจากขึ้นทะเบียนแลวทางกรมปาไมจะสนับสนุน

งบประมาณใหแตละหมูบานเปนจํานวนเงิน 100,000 บาทตอปาชุมชน และภายใตเงื่อนไขของขึ้นทะเบียนปา

ชุมชนนั้นชาวบานจะไดรับอนุญาตใหเขาไปเก็บหาของปาในพื้นที่ปาชุมชนมาเพื่อการยังชีพและใชประโยชนใน

ครัวเรือนได

อยางไรก็ตาม การดําเนินงานปาชุมชนของกรมปาไมยังมีขอจํากัดหลายประการที่เกี่ยวเนื่องกับสิทธิ
ชุมชนในการจัดการใชประโยชนปาชุมชน ทั้งนี้เนื่องจากในปจจุบันประเทศไทยยังไมมีกฎหมายปาชุมชนที่รัฐ

สามารถใหสิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากรปาไมอยางชอบธรรม ภายใตเงื่อนไขและจํากัดกรมปาไมซึ่งเปน

หนวยงานที่รับผิดชอบตามกฎหมายไดอาศัยกฎหมายปาไมที่มีอยูในปจจุบัน คือ พระราชบัญญัติปาสงวน

แหงชาติ พ.ศ. 2507 มาตรา 19 มาใชเปนเครื่องมือในการสงเสริมใหชุมชนทองถิ่นเขามารวมในการจัดการ

พื้นที่ปาสงวนฯ แตชุมชนทองถิ่นที่ขึ้นทะเบียนปาชุมชนกับกรมปาไมยังเผชิญกับขอจํากัดหลายประการในการ
เขาถึงและใชประโยชนทรัพยากรในปาชุมชน เชน ชุมชนทองถิ่นยังไมสามารถตัดไมในพื้นที่ปาชุมชนที่ขึ้น

ทะเบียนมาใชประโยชนไดซึ่งไมคอยสอดคลองกับความเปนจริงในชุมชน ในกรณีของชุมชนแมทา พบวา ใน

ระดับหมูบานมีการตั้งคณะกรรมการปาชุมชน และกฎระเบียบการใชประโยชนจากปาชุมชนซึ่งมีการอนุญาต

ใหชุมชนสามารถตัดไมในปาชุมชนใชสอยมาใชประโยชนในครัวเรือนไดแตไมอนุญาตใหจําหนายโดยการตัดไม

ในพื้นที่ดังกลาวตองมีการขออนุญาตจากคณะกรรมการปาชุมชน หากมีกฎหมายปาชุมชนประกาศใชใน

อนาคตอาจชวยผอนคลายปญหาการเขาถึงทรัพยากรปาไมของชุมชนและลดความขัดแยงในระดับพื้นที่ได

ตารางที่ 5 รายชื่อปาชุมชนตําบลแมทา อําเภอแมออน จังหวัดเชียงใหม

ลําดับที่ ชื่อปาชุมชน สถานที่ตั้ง เนื้อที่ สถานภาพพื้นที่ หมายเหตุ

(ไร-งาน-ตาราง
วา)

1 ปาชุมชนบานทามอน หมูที่ 1 570-0-0 ปาสงวนแหงชาติปาขุนแมทา จัดตั้ง

2 ปาชุมชนบานทาขาม หมูที่ 2 633-0-0 ปาสงวนแหงชาติปาขุนแมทา จัดตั้ง

3 ปาชุมชนบานคอกลาง หมูที่ 3 574-0-0 ปาสงวนแหงชาติปาขุนแมทา จัดตั้ง

41