Page 37 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

รายได รายจาย และภาวะหนี้สินครัวเรือน

ขอมูลจากองคการบริหารสวนตําบลแมทา ระบุวา ในป พ.ศ. 2558 ชาวบานมีรายไดเฉลี่ยปละ

36,726 บาทตอครัวเรือนรายจายเฉลี่ยปละ 63,799 บาทตอครัวเรือน จากขอมูลดังกลาวจะเห็นไดวาชาวบาน
ในตําบลแมทามีรายจายมากกวารายไดซึ่งรายจายสวนใหญมาจากคาอาหารและตนทุนในการทําการเกษตรแต

รายไดดังกลาวยังไมรวมแหลงรายไดที่ไมเปนตัวเงินและรายไดเพิ่มจากผลผลิตจากปานอกจากนี้ชุมชนยังได

รวมกันแกไขปญหาดังกลาวดวยการมีรานคาชุมชนทําใหมีสินคาในราคายุติธรรมและเปนคนไกลถึงราคาสินคา

ในตําบลสหกรณการเกษตรยั่งยืนแมทาที่สนับสนุนสมาชิกในรูปแบบของแหลงเงินทุนดอกเบี้ยต่ําการตอรอง

ราคาผลผลิตกับพอคาคนกลางและปจจุบันองคการบริหารสวนตําบลแมทาไดสนับสนุนใหชาวบานแตละ
ครัวเรือนมีการจัดทําบัญชีรายรับรายจายเพื่อสํารวจการใชจายของครัวเรือนใหเกิดการลดรายจาย เพิ่มเงิน

ออม โดยในป พ.ศ. 2546 ไดมีการจัดตั้งธนาคารชุมชนบานหวยทรายขึ้นภายใตความตองการลดภาวะหนี้สิน

ของชาวบาน ปญหาอัตราดอกเบี้ยเงินกูทั้งเงินกูในระบบและเงินกูนอกระบบ ที่มีความตองการแตกตางกัน

เงินกูในระบบที่มีอัตราดอกเบี้ยถูกกวาเงินกูนอกระบบ แตชาวบานเขาถึงไดยากและมีขอจํากัดหลายอยาง

ธนาคารชุมชนบานหวยทรายถึงเปนสถาบันการเงินที่เกิดขึ้นจากความตองการของชุมชน ทําหนาที่สงเสริมการ

ออมและลดภาวะหนี้สินสรางการมีสวนรวมของชุมชน อีกทั้งยังนําผลกําไรที่ไดกลับมาพัฒนาชุมชน สรางความ

ยั่งยืนของการเปนชุมชนพึ่งตนเอง

แหลงกูยืมเงินในชุมชน ไดแก ธนาคารชุมชนบานหวยทราย สหกรณการเกษตรยั่งยืนแมทา กองทุน

หมูบานกลุมออมทรัพย เปนแหลงกูยืมเงินดอกเบี้ยต่ําที่มีเงื่อนไขใหสมาชิกตองออมเงินไวกอนถึงจะกูยืมเงินได

นอกจากนี้ยังมีกองทุนสุขภาวะตําบลแมทา ซึ่งเปนสวัสดิการดานการรักษาพยาบาลใหกับสมาชิกในชุมชน

นับเปนการเพิ่มคุณภาพชีวิตที่ดีใหกับคนในชุมชน

พัฒนาการการจัดการทรัพยากรของชุมชน

ชุมชนแมทามีวิถีชีวิตที่ผูกพันกับทรัพยากรแตอดีต ทั้งเก็บหาอาหาร สมุนไพร โดยเฉพาะ การอาศัย

น้ําจากปาเพื่อทําการเกษตรและบริโภค ซึ่งชุมชนมีการจัดการน้ําในระบบเหมืองฝาย โดยจะมีแกเหมืองเปน

หัวหนาในการดูแลและจะมีกฎระเบียบการใชน้ํารวมกันเมื่อสภาพการเสื่อมโทรมลงจากการทําสัมปทาน

ปริมาณน้ําในลําหวยสายสําคัญๆ ที่หลอเลี้ยงไรนาก็เริ่มแหงเหือด อันเปนเหตุจูงใจใหชุมชนตอตานการ

สัมปทานและเรียกรองใหหยุดการตัดไมบริเวณปาตนน้ําของชุมชน

รูปแบบการจัดการทรัพยากรของชุมชนตั้งแต พ.ศ. 2536 เริ่มจากการจัดตั้งองคกรดานปาชุมชน และ
สรางระเบียบการดูแลจัดการและใชประโยชนจากปา โดยใชสภาตําบลเปนกลไกลประสานงานหลัก มีตัวแทน

ระดับหมูบาน หมูบานละ 15 คน ขึ้นมาเปนกรรมการระดับตําบล ปจจุบันแตละหมูบานจะมีคณะกรรมการปา

37