Page 32 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ติดกับตําบลแมทา เพื่อสงเสริมใหชาวบานปลูกขาวโพดฝกออน ในครั้งนั้นชาวบานแมทาจํานวนหนึ่งจึงหันมา

ปลูกขาวโพดฝกออนดวย ซึ่งทําใหมีการบุกเบิกพื้นที่ปาเพิ่ม ข ึ้นอีก ในขณะเดียวกัน ชาวบาน เริ่มมีการใช

เคมีภัณฑทางการเกษตร ทั้งยาปราบศัตรูพืช ปุยเคมี และปจจัยการผลิตตางๆ โดยมีธนาคารเพื่อการเกษตร

และสหกรณการเกษตรสนับสนุนเงินกูในการลงทุนเพื่อการเกษตร จากกระแสของพืชเศรษฐกิจสงผลทําให
สภาพปาในบริเวณลุมน้ําแมทาตอนบนมีความเสื่อมโทรม เกิดความแหงแลง น้ําไมเพียงพอตอการเกษตร มี

ภาวะหนี้สิน หลายครัวเรือนตองอพยพไปขายแรงงานตางถิ่น ตอมาในป พ .ศ.2529 โครงการพัฒนาชนบท

อําเภอสันกําแพงไดเขามาทํางานเพื่อแกไขปญหารวมกับชุมชนโดยมีการวิเคราะหปญหา การจัดกระบวนการ

เรียนรูอาชีพตางๆ เกิดกลุมตางๆ เชน กลุมออมทรัพย กลุมธนาคารขาว กลุมปุย กลุมเกษตรกรรมทางเลือก

กลุมปลูกผักปลอดสารพิษโดยเชื่อมโยงการเรียนรูกับเครือขายเกษตรกรรมทางเลือกภาคเหนือ และครั้งนั้นถือ
เปนจุดเริ่มตนของการพัฒนาชุมชนโดยองคกรชาวบาน

ชุมชนแมทาเชื่อวา จากสภาพปาที่เสื่อมโทรมทั้ง จากการสัมปทานและการสงเสริมปลูกพืช เศรษฐกิจ

เชิงเดี่ยวไดกอใหเกิดผลกระทบตอชุมชนแมทาอยางชัดเจนในชวงป พ.ศ. 2534 – 2535 เกิดความแหงแลง

อยางหนัก น้ําในลําหวยแหงขอด ชาวบานทํานาไดไมเกินครึ่งของพื้นที่ สงผลใหขาวไมพอกิน ทําใหชาวบาน

และคณะกรรมการ ตําบลแมทาตระหนักวาตองใหความสําคัญกับการจัดการฟนฟูทรัพยากรปาไมรวมกันทั้ง

ตําบล โดยมีสภาตําบลเปนแกนนําหลักในการประสานงาน ตอมาในป พ .ศ. 2538 – 2539 สภาตําบลไดจัดทํา
แผนการจัดการชุมชน แบงโซนพื้นที่ปาเพื่อจัดการออกเปนพื้นที่ปาอนุรักษ ปาใชสอย ที่ทํากินและที่อยูอาศัย

มีกฎระเบียบขอตกลงรวมกันในการบริหารจัดการทรัพยากรดิน น้ํา ปา ในระดับตําบล และในป พ .ศ. 2539

นั่นเองชุมชนแมทาก็ไดเปนจุดเริ่มแรกในการทําพิธีบวชปาชุมชน 50 ลานตน เพื่อเฉลิมพระเกียรติ

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงครองราชย ปที่ 50

ลักษณะทางกายภาพและการใชประโยชนที่ดิน

ตําบลแมทาเปนหนึ่งใน 6 ตําบลของอําเภอแมออน ตั้งอยูในลุมน้ําแมทา ซึ่งเปนลุมน้ําสาขาของลุมน้ํา

ปงตอนบน อยูหางจากอําเภอเมืองเชียงใหม ประมาณ 75 กิโลเมตร มีความสูงจากระดับน้ําทะเล โดยเฉลี่ย

ประมาณ 500 - 1,200 เมตร ประกอบดวยปา 3 ประเภทคือ ปาดิบแลง เต็งรัง และปาเบญจพรรณ ที่มีไมสัก

และไผหลายชนิดขึ้นปะปน พื้นที่ปาชุมชนที่เปนปาใชสอยอยูในเขตปาสงวนแหงชาติปาขุนแมทา ซึ่งประกาศ

ในชวงประมาณป พ.ศ. 2525 สวนพื้นที่ปาชุมชนอนุรักษบางสวนอยูในเขตเตรียมประกาศเปนอุทยานแหงชาติ

แมตะไคร อีกทั้งยังเปนที่ตั้งของปาตนน้ําที่ใหกําเนิดหวยเล็กๆ จํานวนมากไหลไปรวมกันเปนลําน้ําสําคัญของ

พื้นที่บริเวณนี้ คือแมน้ําทา ไหลผานตําบลทาเหนือ ตําบลแมทา และผานเขตจังหวัดลําพูน ไปรวมกับแมน้ําปง
รวมระยะทางประมาณ 95 กิโลเมตร พื้นที่โดยรวมมีภูเขาลอมรอบ พื้นที่ราบเพื่อทําการเกษตรมีนอย โดยทั้ง

ตําบลมีพื้นที่เพื่ออยูอาศัยเพียง รอยละ 5 (3,687.5 ไร) และทําเกษตรกรรม รอยละ 15 (10,776.5 ไร) เฉลี่ย

32